90547

ΓΩΝΙΑΝΟΣ ΚΗΡΥΚΑΣ
Όργανο
Γωνιανοϋ ΈκποΑιτιατΐικοΰ ΣυΑπόγου
ΓΡΑΦΕΙΑ ΙΣΑΥΡΩΝ 37
ΗΡΑΚΛΕΙΟ - ΚΡΗΤΗΣ
ΜΑΡΤΗΣ
1980
ΔΙΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
ΑΠΟ
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΕΤΟΣ
Α ΑΡΙΘ.
ΦΥΛΛΟΥ 3
————————
ΠΜΠΜΙ
ΤΙΜΗ
ΦΥΛΛΟΥ
ΔΡΧ. 10
Οί Γωνιανοί
στον πόΛεμο
κι οί Γωνιονοϊ
στη Βάροια
ΚΓ ίνα μαύρο
Μινκ δέν
έποκαμπϊσανε...
ΤΟΝΕΟ Α.Σ. ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΑΣ [
ιν στ ς 19-12-79 στο
*- —^βουλιο τού ΣιΛλόγου
μα ώς εξής.
ΠεΑ§δρο<: Γιάννης ΜΓτρβογιοννώιιηζ •πρόεδρον Γ άννης Μαρκατατος .ν Γραμματέα< Παντελης Βρεντζος ·ιο< ' ωρνης Φθενός ' · Ηροκλης Παντερης ΤηΑ&υ,αχος Μακρυγιαννάκης Μιχάλης Παντιρής. π5" ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΞΕΝΙΑ των φίλων μας τού Ηρακλείου Μ£ την ευκαιρία αίσθανόμα- στβ την άνάγκτ, νά βϋχαριστή σωμε οΧ,ους &σους πράσφεραν δώοα γιά την πληρώση καί μάς τίμησαν μέ την παρουσία τους. Ιδιαιτέρα θά θέλομε νά εύχα ριστήσωμε τούς χωριανοούς μας Τσιμπραγό Γιώργη, Σμαρα γ&ή Δημήτρη καί Χριστοοουλά κη Γιώργη, πού προσφέΐρανβ δω ρ*α άπό βνα γουρκχυνάπουλο ό καβένας γιά τούς καλοφαγάδβς καί ξβχάσαμε νά τό άνακοινώ σωμβ τή βρα&υά τής κόψαμε ι τού Σύλλογον στό . -ΓΝΙΑ. πϊνταχόσιοι Γω- χενοί καί φιλοι παοβνοέβηκαν ·' ίνβ ζβστό Γωνίαν» γλέντι. «φβονσ, τό 1 *»βτηρτϊθηκ* ψτΜ καί οί ιΑιίς τού χωοιανοϋ μας λυ ,-«(1) Αΐμίλιου Μοφκογιαννάκη Λ τού λαγουτιέοτ) ΝΙκου Μι. Ι>Μη| &~ιιονργοΰ|σ«ν αΑιαχώ
Μ» στ ίρ ηίατα.
ΆιάΛφΗΗ Μβλλά καί πλον
ι« &ηο« —οφφοοές των Γα>
"«ών 'Εβεαγγβλ+ιατιών καί
ΟπμιουονεΤται ΣύΛΛονος
Γωνιαυώυ στπυ Οθπιιο
μ μέ μεγάλη
«; χαοά κώς οί Γοτνιβνοί τής
Αθήνας άκοφααΐσανν νά δημ1
«;γήσουν ΣΐΑλογο.
Γούς εύχομααττε νά όλοχληρώ
υν μέ έΐΗηνχΙα την προβπά-
•κά τους. γιατί — στβύσυμε
ώς τό μόνιασμα καί ή σΛΧΤπεί
ση ίχπ νά ποοσφέρει. πολλά
"Χονς μας χαί τό χωριΐό μας.
' την ίύκαιρία αυτή θά θε
λαμε νά έΛΐβτ·μοπθιΐ.ήοουμ« την
πρότβσή μας νά «σνστεγάσωμί»
&ηλα8ή όλους τσΰς Γωνιανοώς
κάτω άπό ενα καί μόνο ΣΚιλλο
γο ποΐ· θά λειτονργβϊ μέ τή μο
παραρτημάτων.
νστΛμε λοιπόν τούς έ-
πΐσιΐμυς έχπροσαχιτους των Γω
νιανών τής Άθτννας, γιά νά σν
ζτ)τήσωμε μέ ποιό τρόπ» θά συ
νβςγ«σ©οΟμε πιό σωστά, στήν
κοινή μας προσπαθεία.
ΞΕΚΙΝΑΜΕ ΜΙΑ ΓνΙΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ
Νά "ίνει ΠοΑιτιοτικο
Κέυτρο οτό χωρία μας
Σΐολίδι καί πόΑος έΑξεως »ια δΑους
Σύνθημα μας είναι νά μην έρημώσουν άλλα σπιτια στό χωριό
μας. Καί γιά τόν σκοπό αύτό θά κάνωμε ο,τι μπορούμε.
ΜΑΙ ΔΙΝΕΤΑΙ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ
"Οπως εχουμε ξαναγράΐψει
«αί έχοτιμε συζηχιήσει στήν τβ
λενταία Γενι«ή Γυνέλευοη τού
Συλλόγου μας, ό 6<χσΐΜοτ«οος στόχος μος αΰττι τή στιγμη εί ναι ή δτ,μιουργία ενός Πολίτη στΐΛίθΰ Κέντοοι» στό χωρία μας. Ή &τ;«ιο**ργί<» ενός χώίρον κου β' άνήικβι σέ κάβ« Γωνιανό »ιαί βά περιλαμβάνει Βι-βλιοβτνκ'Ί· τμήιμα έ,κμάθ'ηίηκ Κρηιτικών χο ρών καί μουισυκών όργάνων, «αταγοαφής «αί διαψύ- βπαίϊσοχμε νά έναρμονιστεί μέ τό περ·ι6αλλον καί την πολιτι στική κλτιρονομιά μας, νά γίνει μέ άλλα λόγια ενα στολί&ι χαί πέλος ελξεως γιά τό χωριό μας Άλλά α; δούμε άπό κοντά ήί πολυτΜΤΤικής νομιάς τού χωρί,ον μας πού ή «βϊρόοδος» τβίνει. νά έ&ιφανί- σει, κβθώς καί μιά μεγάλη αί θουοα μέ πλήρη έξοπλισμό γιά άμιλίες, προδολές, χορους, συ νί-/τυίσεις κΛ·Λ. Τό κτίριο πού βά στεγάσβ4 τούς π*ό πάνω χώρους «αί λβι-τουργίες, θά προ ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: Είναι το καύχημα των Γωνιανών τίς σ' οθτό τόν ΐτροσανατολιομό # Τό χωριό μας μαραζώνει ξβκληΐίίζετβι καί σβϋνβι μερά μέ τή μερά. Στά σοκκάκια τού σύρνουν τά' βήμοτά τοιις πλέον, σχεδ'όν μόνο γέροι. Σίημερα, τα παιδία πού φοιτοΰν στό Δημο τιχό Σχολειό χαί ατό Νηπιαγω γείο, άνέρχονται σέ 49 μόνοΐίΐ' Καί νά σκεφθή κανείς ότι- πρίν άπό 20 χρόνια περίπου, τα παι διά πού πήτγαιναν σ*τό Δηματι κό ήταν 250!!! Έχβι συντβλε σβεί δηλα&ή μιά μβίωστ) σέ νέ ούς άν&£ώπονς πάνω άπό 80 ο)ο στό χωριό μας. θ Κανείς άπό μάς βεβαία δέν θαβελε έστω χαί νά διανο ηβεϊ τίς Γωνιές νά βχουν μβτα τραπεΐ σέ χαλάβματα νεμάίτα ά ράχνβς, -νυιχτβρίΛβς καί άναμνη σεις Τα κιόκκαλα των προγόνων μας πσύ επί 500 χαί πλέον χρό νια ανιλοδίνοΰνται βτή Γωνια νή γή, θά τρίζουν μπροστά στό φασμα τής ολοκληρωτικήν χατα στροφής. θ Γιά νά άποσοβήσουμε τόν όλεβρο πού άπειλίί τό χωριό μος, πρέπει νά δημιουργήσοιιμε σωητή ύπο&ομή καί εργα τέΐοΐα πού νά προσελκύουν καί χόαμο «οί Χ'ρήμα. Καί ή ύποδομή άρ χισε νά ύλοποιείται., μέ τα 1250 δενδ*ςύλια πού φυτέψαμε πάνω στόν κεντρικό δρόμο καί σέ έ πΐκαιρα σημεϊα τοϋ χωρίου μας Σάν άιιεσο καί άναγκαϊο εργο βεωροϋμε τό Πολαιστικό Κέν τρο. Τό χώρο πό ύθά συντατ. Μιά έρίΐπωμένπ γωνιά τβΰ χωρίου μας. Τέτοιες ίίκβνες πρέπει νά λείψβυν παντελώς καί την θέση των χαλααμάτων νά πάρουν όμορφοκτισμένα σπίτια. ριάζει τή διαφύλαξι> καί συνέχι
ση τής παράδοσης, την πνευμα
τική χαιλλιέργεια, τό γλέντι,
καί τή συρροή χρηιμάτων στό
χωειό μας.
Τό τ,ελειιταΐο θεωρεϊται σί-
γονρο, μιά πού άφ' ενός μέν
τό χωριό μας βρίοκεται· σέ πό
λύ πλεονε.κτικτ| γεωιγρβφική βέ
ση (φαδερή βέα, κτισμένο πά
νω σέ ενα κύριο όδικό άξονα,
π'ολύ χον τα στό Ήράκλεισ κ.
λΛ.) άφ' ετέρου δέ έπειδή δια
6ί.τουμε πόλους Ικανούς νά προ
σελ^ύοουν ξένους (φιλοξενία,
ή&η καί εθιμα, ύακχνπά χΛλ.)
• Τέλος, μέ την δημιονργία
τού Πολιτιστι,χού μας Κέντρον,
πολλές παράλληλ«.ς δραστηριό-
ττ^τες β' άναπτυχθοϋν, μέ συνέ
πειά τό ξαναζωντάνεμα τον χω
ριοθ.
Γωνιανοί!
Δέν άμφισβΓ,ιτοϋμε πώς ίνα
τέτοιο εργο μπορβϊ νά γίνει χω
ρίς δϋυχολίες καί μάλιστα άπό
ενα φορέα όπως είναι ό Σνλλο
γός μας, μέ μικρή οΐκονομι-χή έ
πι,φάνβια. Μέ τή ζωντάνια δ-
μως πού μάς διακρίνει χαί μέ
την άρχή «ΐτώς τίποτα δέν εί
ναι άκβτόρθοίτο», ξεκινοΰμε
μιά σταιιροφορία γιά τό οτκοπό
αύνό. "Ηδη, μέ τα χρήιματα
πού συγκεντρώσαμε στήν έχδή
λαίστι τού ΞΕΝΙΑ κβί τα έμβά
σματα πού άρχισαν νά φθά-
νοχΐν άπό τούς άπό8>Γ||μουζ, εϊμα
στε σήμβρα σέ θέση νά ξΐκινή
σοτμε τή μεγάλη προσπαθεία.
Δέν πρέπει νά λησμονοϋμε δ
μω; πώς ή βέση πού θά κατα
σκεχΐΌΐσθίί τό ΠολπκπΐΛοό Κέν
τβθ, θά παίξει πρωτΓαρχικό ρό
λο οτήν έπηιι^ία των έπιδ-ιώξβ
ών μ&ς. Γιαύτό ιΐαραικαλοΰμβ
κ<ϊί άπό τίς σττ^λες αύτέςόλους τούς χωριανούς μας πού έχονν οΐκόπεΐδα μέ πράσοι|)Τ( στόν *Ε παρχιακό δρόμο, νά ερθουν σέ συνενώση μέ τα μέλη τού Δ.Σ ώστε νά άποκτηβίϊί άπό τό Συλ λογο τό πιό κα^άλληλο. Γωνιανοί! "Ολοι μας, άν άγαποθμε τό χ(09,ι.ό μας, 6τί πςέπει νά βοτ| Βίρΐίφε στό ξαναζαηηάνεμά τού. Τώτια μάς δίδεται μιά κα λη ίύκαιρία. Ο -Αν.« · Μ 'μα των Γωνιανών. ΕΙ- η μ* νά ΑΝΟΙΚΤΑ ΤΑ ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ Γνωστοποιοθμι στά μΐλη καί οτούς φίλους τού Συλλό γου ότι τό γοαφείο - εντΐυκτήριό μας επί τής όδού Ί- σαυρων 37 (κάντα στήν Αγία Βαρβάρα Κομινίων) είναι μετά άπο άπόφαση τής Γενικήν Συνελεύσεως κάθε βρόδυ άνοκτο κατά τίς ωρε< ί μεχρι 8. Κάθε απογευμα καί κάποιος Γωνιανος προσφερει εθε- λοντικά τίς ύπηρεσίες τού στό Σύλλογο, άνοίγοντας το γραφείο μο<, όττου μπορεϊτε νά δκΐβάσετε έκλεκτά Βι- βλία, νά συζητήσετε, νά παίξετε τάβλι, σκόκι κ.λ.π., καϊ νά περάσετε εύχόριστα τίς ΐλεύθερες ώρε< σας. Γάς πφψένουμιΙ

-«οίας
νρτ-
» ·*··'<ν λ —Αίς 2η ΓΟΝΙΑΝΟΣ ΚΗΡΥΚΑΣ ΆντΙ χρονογρπφήματος ΊΪΪΟΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟΙ Γράφει ό ΓΚΑΛΟΝΟΜΟΣ Μιά φορά πριν από κάμποσα χρόνια επέρασε ένας ξενομπά- της 6π6 τό χωριό καί έλάλιε μερικούς γαίιδάρους γιά πούλη μα. Ό Μπάρμπα - θοδωρής που 'είχε στό νού ντου ν' άγοράσει ίνα γάίδαρο γιατί τού ήτανε απαραϊτητος οτή δουλειά ντου. μόλις είδε τό ξενομπότη μέ τσί γαϊδΤάρους έσκέφτηικε πώς ήτα- νε εύκαιρία ν' άγοράσει ένα, /ά γλυτώσει «αί τή στραθιά νά πάϋ νά ψάχνει στά παζάρια. **Εδ:άλεξε λοιπόν ένα πουλά ρΙ*άστρωτο σκόμη, όλλά καλο πορ'εμενο καί δυνατό, έσυφωνπ σανΐ μέ τό ξενομπάτη, τό άγό- ραθε, καί τό πιγγε στό σπΐτι. Την ιδία μερά κιόλας έ(έεοε καί τό σωμαρά καί παράγγειε ένα σωμάρι τού πουλαριού. — Νά βόλλεις πολλά ξ ί>μ-
πλία καί νά βάλλεις καί σκό'λες
στό σωμάρι, είπε ό Μπάρμπα -
θοδωρής στό σωμαρά.
Όταν έτοιμάστηικε τό σω,,ιά
ρι, ό Μττάρμπα - θοδωρής έ-
στρωσε τό πουλάρι ντου τού
άγορασε καί μιά όμορφη μου-
ράλια καί είπε στήν γυνα'κα
ντου την Άσηιμίνα:
— Έντυισά τονε εδά γυναί-
κα άλλά πρέττει νά τονε καλυ
κώσω κιόλας νά μή πηιγαίνει ά-
ξυττόλυτος.
— Δέν τονε φτάνουνε τόσο-
να στολίδια πού τούβαλες μό-
νο &ά τού γυρεύγεις καί ίτετά-
λωμα;
Καί ό Μπάρμπα - θοδωρής
πού ήτανε καί χωρατατζής τσί
άπολοήθηικε.
— Καί σένα μπρέ γυνα κα σέ
ντύνω καί σέ οτολίζω άλλά δέ
σ' άφ:νω άξωπόλυτη.
— Αύτό μού βγαίνει εδά νά
μ' έχεις ίσα - ίσα μέ τό γώίδα-
ρο, τούπε ή Άσηιμίνα.
Έιττήιγε λοιπόν ό Μπάρμπα -
θοδωρής καί τόν έπετόλωσε
καί έτσι ό γάίδαρος ήττανε έντά
ξει από ντυνοκαλύχωση.
— Πά νά μην τού λείοει προ.
μα, πρέπει νά τού βγάλω καί
ένα όνομα γυνσ'ικα. Είπε ό
Μπάρμπα - θοδωρής στήν Α-
σηιμίνσ.
— Ώρες είναι νάχομε καί βά
φτιση, άπάντησε ή Άσηιμίνα.
— 'Οχι καί βάφτιση μπρέ γυ
ναίκα άλλά θά τονε λέμε Χα-
νέλλη πού τού ταιρισζει καί εί
ναι «αί όμορφο όνσμα.
Σιγά - σιγά τό πουλάρι έσυ
νήθισε τό σωμάρι καί ό Μπάρ'μ
πά - θοδωρής άρχισε νά τό
φορτώνει καί νά τό καβαλλιχεύ
εί πηγσίνοντας οτήν δουλειά
ν>του.
Έλα σου όμως απού 'ρθε ό
Μάης καί μιά μερά πού ή Άση
μίνα καβαλλΐκεψε τό γάίδαρο
νά ττάει στό περβόλι παραλίγο
νά τή σκοτθσει. Ούτε σκοινί
δέν τόν έστενε μόνο τόσπονε
καί έικυνηγούσε τσ' άλλους ναί-
δάρους.
— Νά πάς θοδωρή μου νά
μου,νσυχίσεις τό γάίδαρο γιατί
θά μάσε σκοτώσει καμιά μερά,
εΊπε ή "Ασομίνα στόν άνδρα
της.
— Λυπούμαι τονε μπρέ γυναί
κα τόν καλομοίρη νά τού κάυω
ετσά ξεγίβεντο, είπε ό Μπάρμ¬
πα - θοδωρής.
Μιά μερά όμως πού επήγε
στό άμπέλι, ό γάίδαρος έσπα-
σε τό σκοινί πού ήτανε δεμέ-
νος καί βνή,κε δυό όργιές ή
γλώσσα τού Μπάρμπα - θοδω
ρή νά τονε ζυγώνει όλη μερά
στόν κάιμπο. Άγανοκτισμένος
λοιπόν επήρε την άπόφαση νά
κάιμει τό χατίρι τσί γυναίκας
τού καί νά μουνουχίσει τό γάί¬
δαρο.
Λέει λοιπόν τσί γυναίκας τού
άποβροδύς.
— 'Ασηιμίνα, νά μού όρδινιά
σεις τή βούργια μου γιατί την
αύγή θώ σηκωθώ νά πάω τό
γόίδαρο οτή Χώρα νά τονε
μουνουχίσω.
Επήγε ό Μπάρμπα - θοδω¬
ρής οτή Χώρα καί έμουνούχισε
τόν Καννέλλη καί έγιόγυρε στό
χωριό.
Ό γάίδαρος όμως τώρα εϊχε
άλλάξει όψη^. Παρά τα ξώμ-
πλια καί τήιν περιποίηση δέν ή¬
τανε πιά ό καμαρωττός Καννέλ-
λης πού ήζερε ό μπάρμπα - θο
δωρής. Τα αύΓΓΐά ντου πέφτα-
νε στά πλάγια καί δέν έτρου-
λαιύτιανε όπως πρώτα καί δέν
έκανε χουνέρια. Τότε ξάνοιγε ό
Μπάρμπα - θοδωρής καί τόν έ-
λυποάντανε έτσιδα μισοκακό-
μοιρος πού φαινόντανε.
Επέρασε τό καλοκαίρι καί τό
φθινόπωρο καί ήρθε βαρύς <αί αγριος ό χειμώνος μέ τόσα χιό νια πού δέν άφινε τσ' άθρώ- πους νά ξεμυτίσουν άπό τό χωριό. Ό Μπάρμπα - θοδωρής ό¬ μως τα είχε προβλέψει όλα <α είχε προμηθευτεί γιά τόν Καν νέλλη μπόλι«α άχερα, κριθάρι καί χαρούπια καί δέν είχε κα- νένα πρόβλημα. — Όσο θέλει άς χιονίζει ά ψοφίσουνε καί τα μιικροβια, έ- λεγε. Ένα βράδυ πού όλοι καθό- ντανε στό καφενείο, ο Μπάρμ¬ πα - Γιάννης πού ήτανε ένας γέ ρος βαθιΚΓτόχαστος καί δέν ά- φινε έφηιμεριδα καί περιοδικό στό καφενείο καί νά μην τό δια βάσει υέχοι την τελευταία έ- ξη, λέει ξαφνικά. — Γροικάτε μορε έπαέ ήντα γράφει τό περιοδικό νά στρί- ψει ή βίδα τ' άθρώπου. Όλοι τότες έκάμανε ήσυχία γ:ά ν' άκούσουνε αύτά πού θά τούς πεί ο Μπάρμπα - Γιάννης. — Έπαε μορέ γράφει τσύ- τηνε ή φυλλάδα πώς οί άθρώ- ποι καί τα ζου,μπερα άμα θά πό θσνουνε οί ψυχές τονε πάνε σέ άλλους άθρώπους και σέ άλλα ζούιμπερα πού γεννιούνται. Α¬ μα θά πσθάνει λέει ό άθρωπος ή ψυχή ντου μπορεί νά πάει σέ άλλον άθρωπο πού γεννιέται, μπορεί όμως νά πάίΐ καί σέ ζούμπερο. Τό ίδιο λέει μπορεί νά γένει καί άμα ψοφίσει λέει ένας γάίδαρος, άς πούιμε. Ή ψυχή ντου μπορεί νά πάει σέ άθρωπο ή σέ όποιοδήποτε άλ- λο ζωντανό. — Γροικάτε μορέ σείς πράμα τα καί θάματα, είπε ό καφε- τζής. Τα ζωντανά μας κακομιοι ρηβες πρέπει νά τα προσέχομε καί νά τα περιποιοώμαστε, για- τί μπορεί άιμα θά ποθάνομε νά άντιστραφούνε τα πράματα καί νά γενούνε αύτά άθρώποι καί μείς ζούμπερα. Ό Μπάρμπα - θοδωρής πού ήτανε καί αύτάς στό καφενειο είπε. — Έγώ δέν έχω φόβο γιατί καί γάίδαρος τού γαίδάρου μου νά γενώ θά μέ προσέχει ό Καν νέλλης μου, γιατί καί γώ τόν έ¬ χω ντυνοκαλυικωυένο καί στο λισιμένο καί άπό φαγοπιοτούρα δόν τού λείπει τίποτε. Άικομη καί τό όνομα πού τού έβγαλα είναι όμορφο. Άλλά καθώς τάλεγε αύτά ό Μπάρμπα - θοδωρής, ξαφνικά όλλαζε τό χρώμα ντου καί ή φωνή ντου έπιόοτηκε. — ■Ηντα έπαθες Μπάρμπα - θοδωρή; τονε ρωτήξανε οί χωριανοί. — Ήντα έπαθα λέει; Όφου μορέ καί έξεχασα πώς έμουνού χσα τόν Καννέλλη καί άνέ μού κάιμει τέτοιο ξεγίβεντο δέν μού χρειάζεται χειρότερο, απού νά όψεται ή γυναίκα μου γιατί δι- κή τζη ίδέα ήτανε. Ο ΓΚΑΛΟΝΟΜΟΣ. ΜΑΙ»ΤΗΧ ΕΛΕΥθ|ΕΡΟ ΒΗΜΑ ί ΠΑΙΔΙΚΑ ΕΙΔΗ-ΠΑΙΓΝΙΔΙΑ ΣΜΑΡΑΓΔΗΣ ΘΕΡΙΣΣΟΥ 5 — ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ — ΤΗΛ. 222-056 Στό Κατάστημά μα< θά βρήτε μεγόλη συλλογή άπό ΚΡΕΒΒΑΤΑΚΙΑ — ΠΑΡΚΑ — ΠΕΡΠΑΤΟΥΡΕΣ ΠΟΡΤ ΜΠΕΜΠΕ κ.λ.π. ιπίσης καί τεραστία ουλλογή 6ττό παιγνίδια ΙνΙά·ς Μέ μεγάλιη μας χαρά άνοίγσυ μβ στμιεβα μιά καινουργια στή λη στήν έφημεςίοα μας, γιά νά φιλοξ,ενήρονμβ τό χαιρβ.τισμό, την κρΐΓτική, καί τόν έποικοβο μτ|τικο διάλογο των χϋ>θί<τνά»ν μας. Μβ την εύΐίαιιτίία αυτή;, τό Δ. Σ. τού Συ).λόγου μας οΑσθανε ται την άνάγχη νά εύχαριστή σει. δλους τσύς έπτστολογρά- φους μας γιά τα τόσο θερμά τους λόγια καβώς καί τή χρη μοοτική συμπαράσταοτ| τους. Π'ιστεύουιμε πώς μέ ττ) 6οή 03ΐά σοις ή στήλη «ΜΑ2 ΓΡΑ- ΦΟΥΝ» ©ά γίνει ή πιό ζωντα νή τή; έφ~ίερίθβς καί βά 6οη Βτρεχ. πάρα πολιύ την πορσπά'- θεια μας. Π'ςός -ό Γωνιανό Έΐχ«ιτ>Χ,ιτι
κό Σύλλογο
Έικχρράζω τα θερμά μου συ
γχαρητήρια ε,ίς δλονς σας.
Μετά μεγόλης μου χαράς καί
ύπερτ«φάνει«ς βλβίτο» &τι ό Γω
νΐΛνός' ΕτκΛολιτιιστΐκός Συλλο
γος πού §χετε Ιθούσ^ Λβίν δ"0
χρένια· πβςΧπου έΐχιει. κάμει με
γάλες προόδους, σ' αυτό τό μι-
«ρό χοονικο οιαστημα, τ6 βρ
γο τής αί&ούσης ποΰ σχβοιάζβ
τε νά κάμετε είναι, μεγάλο καί
άπαΐΛεϊ φυσυκά κόπο χρόνσ καί
χΊ^τ'ΐμβτα, άλλά μέ την έπίμοντι
έργασία σας καθώς βλέπω, οέν
άιμφι&άλλω ότι θά τό κατορθΐω
σετε πολύ σύντομα.
Είναι «ά*1 που θά στολιχ~ι·
τό χωριό μας καί θά είναι, πό-
λ-ύ χρΐ>σιμο γιά δλους τους Γω
νιονους.
ΈπίΙσης σάς συγχαίρω γιά1
την βκδοοη τού «ΓωνιανοΟ Κή
ρυχα» «που βρίσκβται άκραρμή
νά μαθοίνομε καί εμείς οί άπο
μακρ/θατμένοι τα νβα τ<*ΰ χΌοριοϋ μας. Σάς στέλνομβ λοιπόν καί ε¬ μείς μιά έπίταγή πεντακοοΐων δολλαρίων μαζί μέ τα συγααρη τήρια καί τίς ευχές μας, καλά Ι^τβλα στό έ^γοσας κα£ καλή πρόοδο στό Σύλλογο. 27 Δεκεμβριού 79 Μέ τιμή Γεώργιος καί Έλβυββρία Χρικττσδουλάκη Άβήνα 18 - 12 - 1979 Άγβπτιτοί χωριιανοί, γειάσας. Άν καί λ«1πω 20 άλόκληρα χρόνια άπό τό άγαπτιμένο> μας
•χΐτυ'ρΐ'ί, έν τούτοις πολύ συχνά
μοΰ ερχο-νται, στό μυαλό, τα τό
σο φτοίχά χρόνια πού πέρασα.
Χαίρομαι. όμως τώοα. πού
6<λέπω την πρόοδο πού κάθε μέ ρα αύ^άνει στό χ«Η?ιό καί έξε λΐίσσεται. Μέ μεγάλη συιγκίνηση έδιάβα σα τό 2ο τεθχος τής εφημερίδας σας πού έλαβα καί ένθθυσιά σττ)κα. Είσαστε δλοι άξιέπβι- νοι, καί σάς άξ,ίζει ενα μβγάλο μπράδο γιά τίς τάσες προσπά θζιες πού κατα&άλλετβ τόσο έ σείς όσο καί ό συγχωρβμένος ό Βαγγέλης ό Σμαραγδης. Πάν τως σάς λέω, δτι τάκτσομοχ στό πλευρι όσας, σέ δτι. μπορώ νά 6ο·η|9ηΈΐω, προκβψένου νά άνα δείξουμ: τό τόσο άμοςκρο χα>
ςιό μας.
Δ1 α&αζοντας τό ποίημα τοϋ
μας ήρωαι Βλάχον
ζ ιιου άπό τής μτ|τέ
ρας μου τό σόΐ), (ΓκέφΘψΛ μιά
ώραία Ιδέα: νά γίνει. 8νας £ρα
νος άπό δλους μας καί νά φτιά
ξουμε στό τέρμα τού θωμά,
τόν άνδριάντα ταυ, καί εάν τα
οίκονοψιι,χά μας δέν μάς έπι-
τρέψουν, βστω νά γίνβι μιά
προττομή τού.
Μά δέν είναι δα πιό καλά τα
άλλα χωρία, πού στό κάτω-κό)
τω τής γρβφής δέν Ιχουν νά
παρονσιάσουν κάν κάποιον ή
ρωα σάν τόν Μι-χάλη Βλάχο.
Σάς γράφω καί ενα άνέκβοτο
τού Μπονρνέλη, μιά καί πού τα
χετε δλο μέ αυτόν τόν καΝομοί
"Οίαν ό Μπουρνέλης βΐχε πά
εί σι,ή Μέ<τη Ανατολή «ίχμάλω τος, εΐδβ Εναν Ίταλό πού βχν νέ βνα τσουβάλι άλεύ^ι στόν δρόμο. Τάτε γυρΐζβτ. ό Μπουρι νϊλτ;ς καί λέει: "Αθλια ή κατάι σταση στήν 'Ελλάοα καί ό κβοα τάς νά χΰνει τό άλβύοι* «Θά σοϋ στςάψω κακομοίρη μιά καί 6ά πογύρβις στόν Άγκουπα- κιά!». Σά; στέλνια καί 1000 οοαχ. καί θά βλεγα, άν ύπήοχ« χώορς στήν εφημερίδα σας, νάΐ οημοσι τό γρ*1μ»ία μόν. Σάς ε*χτΐγΐό^^(«^ τέοων. Κων)νος Μαοι^ογιαννάκης Σ.Σ. Άγαπτίτέ φίλε Κώσα. Γιά τό θΐιμα τού άνδ^ιάνίτα τού Μιχάλη Βλάΐου, δχουμε νά σοΰ ποθμε ότι τώρα καί δνό χρόνια περ/ίποΊ» είχβ ΪΒκινήσβι μιάί ά^ιέπαί,νηι προσπαθεία άπό ιρβίς χωριανούς μας γιά τόν ϊ*ιο σκοπό. Ό Γιώργης Φτϊε νός (νυν ταμίας τοΰ Συλλό- γσυ), ό Δημτντβήις Παντερής καί ό 'Ηλίας Μβνοϋσος, συγικέν τρωσαν άπό τα Κάλβντα στό χωριό 11.600 δρα· τί5 οποίες ηαοϋ&ώσοΛ'ε ατό Δ.Σ. τοϋ Συλ λάγου. Τα παραπάνω χρήματα τα Εχσικμβ δια&βσει. γιά την Ιμ δοση ενός βιβλίου τοΰ Ν. Σταυ ρτ.νί*π γιά τό Μιχάλη Βλάχο καί Λΐοτϊύουμε πώς σέ βνα μή να ΛΒΰίηον θα είναι βτοιμο. Τό θέμα τοϋ άνβριάντα τοϋ Μ. Βλάχαυ στό χιορ,ιό μας είναι 6νας άπό τούς προ σεχείς στό χους μας. Πρός τό παρόν ή προσπάΐββια μας εχεί συγκβντρω θεΐ λόγω έλίλεΐψϊως χ·ρημάτων στήν καπασκευή ενός πτΛιτιστι κου κένίτοου σχό χω?ιό μας. Βς,ιλήισσια 27-1-1980 Άγαπητοί μου γραφιάιδβς τού Τβλάλη όν Γωνιανών σά σε φιλώ στό κννιείΜ δλους. Στίς 20)1 )80, πήρα καί τή δτί» τερη έφτίμερίδα μας, καί σάς καμαοώνω γιά τή δουλειά σας ή μάλλον την δρβΐή γιά δου λειά. Άκόμα χαίοομσι, ντατί τώοβ κατάλαβα πώς ή νέα Γβνιά, ή Γενιά σας είναι, πολύ καλύτερ/η άπό μάς. Είχαμε βεβαία τίς ά τυχΐες τόνν πολέμων καί τού αλλιτίλοσχΐγώματος, άλλά άν κρί νω άπό ττ5ν άπαιτό μου, δτταν έ- πήγαινα μέ αλλους όρ·τάκη*ες στά Εύλα. πάντα ό γάϊδαρός μο,υ ήταν ό πιό άλαφριά φορτω μένος. Μήΐτως' πρέπει νά μή πά ρω δλους στό λαιψιό μου, κρ-ίνο ν τας ά«ό μενά. "Οπως κι αν έ χούν τα πςάματο:, σέ καλυτέρα χέφΐα θά άφήσα»ΐ8 τόν κόσμο!1 θί ή9ελα νά παοακαλέσω αν ύπάρ·χει καμμιά γωνά πότε ποτβ γιά κ«νένα άνέικΛοτο μέ &« θυ μοΰμαι-, νά σάς τό γράκρω, Υ"» τί δέν πιάνω χατροσά σέ δτι άλ λο. ΤΟ ΑΝΕΚΔΟΤΟ "Ενας χωριανός μας είχε δι χάΙσιιμτ| στή χώρα, καί πήγε στό διικα,σττίριο καί κάβτ,σε, σσμβ ναρ©Γ, ή σειρά τού. ΈΛιάβαζβ ό δικβστής αύπούς πού δικαζάτανε πρίν άπ' αυτόν. "Ελεγε Γιάννης Κοντσάν~[ς άς πούμβ· Παρών. Έπάγγιλμα. *Ε πιβΐλθΛΐοιός. Κώστας Φουντοιίι λης, έιπάγγελμα ύποιδηματοποι- 6ς. "Ολα τα έπαγγέλματα σέ —ποίος. Φτάνβι ή σειρά τοΰ δι κου μας. Φίονώζει τ όνομα. Πά ρών. *Επάγ!γελμα Γετοργοοτοιός Κατιέιχβις ήντα θά πή Γβωργο ποίος τοΰ λέει ό Δικαστή, ήντα ϋί πτ». Νά* βασηάς Ενα σκβπάρ/νι καί νά πελεχά; γεωτ/γούς. Κι, έτσι, άν τό πάρωμε κύριβ Πράεδρβ, 6χα> 7 πελεκημένους.
ΒΙχε 7 ΠΑΙΔΙΑΙ'
ϊρ
Άγαπητοί χ<ι>ριανοί,
Χρόνια πολλά
Καί εύτνχές τό Νέο βτος. Ενχο
μα· στό Συλλογο χαρά, ύγεία
καί εύιυχία καί .-τάντα καλή
πρόοδο.
Άλήβεια εΐμαι πολύ συγκινη
μένο; έ&ώ στήν Ιενητκιά πού
λαβαίνω την εφημερίδα σας μα
Φαίνονιτας τα νέα τοΰ χωο>οΰ
μου καί την πρόοΛο τού Συλλό
γου πού μέ τόση έπιμέλεια προ
σπαθςίτε, γιά την έξ,ύψωοη τοϋ
χω2ΐοϋ μας πού τόσο άγαπώ έ
γώ καί νοσταλγώ.
Μέ αντά τα λίγα λόγια σάς
την Άγάητ· μου καί μιά
βοηθεία γιά τόν Συλλο
γο, καί γιά τό καλό τοΰ χρό
νού.
Σάς χαιρβτώ μέ άγάπη
Ήςουκλης Γ. Παντερής μετά
τής οικογενείας μου
Γειά σας.
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΧΡΙΙΤΟΔΟΥΛΛΚΚΣ
Προ», τήιν εφημερίδα Ό Γωνιανός Κήρυ«κας
Ό Χριστοδουλάκης Άνόοτος
Επί τώ νέο ετει, εύχεται είς τό Γωνιανό 'Βκπολιτιστικό Γ,ύλ-
λογο, ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ.
Χμονια πολλά ικι αίώνια, ο Σύιλλογος νά ζήση,
κι έκείνα όπου μίλετά νά τα ύπερπιοήση.
Έκανε ό Σύλλογος άρχή κι έφιτεψε τα δίντρα,
κ' 6ργότερα θά άσχολιθή οέ πιό μεγάλα έργα.
Είνε καλό ξεκήνιμα γιά νάχσμε έλπίδες,
ότι θά Βιγεί ψυλόσερα μέ έπΐιμονες φροντίδες.
θέλη καί συρπαράσταση άιπ' όλλους το-ύς κατοί«ους,
νέους, γυ'νοίχες, καί παιδά, «αί τούς υπεριλκους.
θά Ήθελα νά πώ πολλά υά δέ νρέ πέρνη ή ώρα,
μού ήρθε τηλεφώνιιμα νά κατεβώ στιΊ ΧΟρα.
Γιά μιά έπίγουσα δοαλΐά' κι άμα γηρίισω πίσω,
όμως έπιφιλάτουε πάλι νά συνεχίοω.
Εύχομε είς τα υελη τού Συλλόγου
Εύττηχιομβνο, χαρού,μενο, καί προοδευτΓΗίό τό 1980.
Εύχαριστώ
Ό Άγράιμιματος Χριστοδουλάκη.
ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ
ΓωνιανοΙ ΈπαγγελματΙες
Ή εφημερίδα μ«ί «1ν«ι σέ θέση νά οάς «ροδάλλει.
Γι« τίς οιαφημίσεις σοις, άΛοτίίνβσ8ε στό τηλβφωνβ
223-653 καί ώρες 9.00 —· 14.00
ΡΒΕΤ Α ΡΟγ,ΤΕγ,
Γιώ ΐίι γυναίκα
ΚΟΤΣΥΦΟΣ
ΚαλοκαιρινοΟ 149 - Ήράκλειο
Τηλ. 289-947
το»
*·2
Α— ΓΕΝΝΗΕΕΙΓ
Ι —· Φβενός Δημοσθέντις τού
Σοϊκβάηι καί "Ελέηκ 24 - 10 -
Γ979
2— Καντνδάκης άρρτν άβα»τ.
Εμμανουήλ καί Μαίρης 16-9
- 1978
3.— Μβρ*ογΐΛννό2κ·ης
άοαΛτ. Καχν)νοτ» καί
Ι - Μ - 1979
4.— Μαρκογναννάκτϊς 'Αλέξα
νοβος τού Σ-ταύρου καί Εΰαγγε
λίας 3-5-1979
5.— Παντερής άρρβν άβαπτ.
τοΰ Γρτργορίοιυ καί Βασιλιχίκ
21 - 4 - 1979
6.— Φββνοΰ θήλυ άβάπκ. τού
Κων)νου «χί Ελένης 4 - 2 -
1979
7.— Κοτσιφοΰ θήΡιυ άβαΛτ.
τού "Ειμμανουήλ καί Μαρίας 1 -
5 - 1979
8.— Βρένιζου θήλυ ά6απτ.
τού Π«ρ*κλή καί Εύαγγβλίας
20 - ΙΌ - 1979
9.— Μιχαλάικτ) θήλυ άβαπτ.
■ι ού Ζαχαριά καί ΕΙοήντις 2 -
11 - 1079
ΛΗΞΙΑΡΧΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ
ΕΛΑΗΝΤΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 10. —Φβτν
ΛΗΞΙΑΡΧΕΙΟ Κων) νού καί
ΓΟΝΙΟΜ ΜΑΛΕιΒΥΖΙΟΥ - 1980
Γωνιές 17 Φεβρουαρίου 1980 Β. ΒΑΠΤΙΣΕ1Σ
ΛΗΕΑΡΧΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ Ο
1)11)1979 εως 17)2)1980 Γ. ΓΑΜΟ1
Ι.— Ίοκίννης Μιυ.
κης —-ΑΙκβτίθίνΐι 'Ηοόκλ,
τεοή.
2.-— Κων)νος
τις—Έλευβ. Ί«αν."
κη
3.— Στέχρανος Ήλίβ
ράκης—Ούρανίβ Νικ,
κη
Α.— Μιχαήλ Άντ.
κΓ.ς—Ούρανία Ιωάν.
Λ.
1.— Τσιντάρης
'Ειιμ. γβννήβηκβ 1890
σβ 7 - 2 - 1980
2.— Τσιντάρης
Ζαχαριά γεννή&τρ» 190
«,ωσε 14-2-1980
3.— Τσιντάρης
κολάου γΓ*νήθτ}κβ 199
ϋκτί 16-2-1980
Γιά Ληξιαρ:χικά γιγονότα
πού συνέβησαν καί οέν (τυμ^
λαμβανοντατ θά έπανέΐΐβ^ α
λις πάρωμϊ τα σχβτιιιί ^^
α, πού σηιιβρα δέν " '
στήν υ9Βΐ(ρ<σΐα μας. Ό Μαοίνος Γ. ΓΩΝΙΑΝΗ ΛΑΤΚΗ ΣΟΦΙΑ Μιά φορά ό Φασουλάς μέ τό νυιό ντου τόν Καρπόζουλο έπή γ«ν« στό κυνήγι. Είχε, χιονι σμένα καί οτοβψτήκανε νά βγοΰ νέ στ' άόρι νά πτάσουνβ κανέ να λαγό. 'Εγυρίζβνβ λοιπόν δ λη μερά καί οέν εϊχανε πεσμένη τουφβχιά. "Οντε ντριβονούσανβ στόν πόοο τού 'ΕΐβΑόμου θωρεί ό Καρηάζουλος μιά ζαλιά, μά αέν ήκάτεχε άν είναι λαγού ή ζονριίΦας. Φωνιάζη λοιπόν τού πατέρα ντου νά κάμει γνώρα. Σημώνβι ό Φασουλάς {ανοίγει τή ζαλιά κα ίλέει: «'Εχνους εί ναι....» Κι άφοϋ τό Ιανασκέ- φη—ίί, (αναλέει: «Τδ ίχνος εΐμ' έγώ. «ού σου κλοΌθώ 6λη μερά καί μέ παίζεΐς!!! »·· Την Κατσχή, οί Γωνιανοί «ού η3ανβ έγγαρβΐα στ6 ^ δοέμιο, έ.κάνανε σννέ|ηα ^ λ*ές γιά νά μην χοόΐ(%^ δουλϊΐά. Μιά μερά λο<κό (χ. τροχιάσανε ίνα 6αγωνι«Λ ^ μετά έπολβμσύσβντ 15 δυό ώρες νά τό στίς ςέλλις καί...Λϊν τα ΓΝΩΜΙΚΑ ΑΡΧΑΙΟΝ Ι Σ Ο Τ Η Τ Α 1. ΚανεΙ ς&έν γβννήβηκβ ανώ τερος άπό τόν άλλο. (Ουδείς βξοχος άλλος ββλαστεν άλλου—ΣΟΦΟΚΛΗΧ). 2. Καμμιά διαφορά δέν έχει ή μιά φυλή άπό την άλλη. (Ού5έν γένος γένους οιαφέ- ρειν—ΜΕΝΑΝΔΡΌιΣ) 3. Κοινάς είναι γιά δλους τούς άνθρώηους ό ουρανός καί ήγή. (Κοινάς γάρ εστίν ουρανός πά σιν βροτοίς καί γαΐ —ιΕΥΡΙΠΙ ΔΗΣ)—■ 4. Τό οίκαιο ύπάιρχβι στήν Ι σοτητα καί όχι στήν άνισότη τα. (Τό Ισον ήχΐΒΐν άλλ' ού το πλέ όν δίκαιον είναι—ΠΛΑΤΟΝ). 5. Καλυτέρα θά ήτανβ νά συ νηβνζει. ό άνθρακος νά ζεϊ Ισος μέ δλους. (Τό είβίσβαι ζήν έπ' ϊσοισιν κρβίσσον —ΈΥΡΙ'Π ΙΔΗΣ.) ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ Ό έκλεκτός χωοιανός μας ζωγράφος, Στέλιος Μαοκατά- της, «ατέβτσε υπέρ τού Γατνια νού 'Εκπολιτιστιχοΰ Συλλόγου τό ποσό -ών 2000 σο,χ. άντί στεφανου, στή μνήαη τοΰ θανόν τα θΐείου τού Μανώλτ» Μανδαλε νά!κη, Ιατροΰ. Τόν ευχαριστοθ- με. Ό Γερυ,ανός έπΜΤΤατης, Φ{τ μαν τόν λέγαν«, <|?—ίι τ6 βοί (Λουλα κι έχττΐτανε χατα9βνά τού, όντε κακόβαλε πώς τό χά νάνε έπίιη&«ς οί Ονχοί μος, Άργά μετά τό οιλουουΐπφ χο» μΛουλγούρι «ού νχη 14α νβ οί Γερμανοί, έκεΐτοννταν! 5 λοι ένα ψζβούρι καί έσυλογονν τανβ πώς νά τιμωτ/τροννι ιό* κερατά τόν Φίτμαν γιά «Ι (η ρβουλιές πού τοσηπαιίί. Ό «Βόιτκομες» (ό Γιώργη; ην Μιναντεοομανώλη), κοπέλι ό· μούστοκο τότεσάς, ήβοι»» ή λύση. Βάνει τσι δλους καί μ ζώνουνε τσί ψήαε; <τού ή—ώ νάνε—κκαί οέν ήτανε καί λίγτί. ΤσΊ συνκβντρώνει σ' ίνα μ σονοάτα., φθάση καί ττΚ Μ πόρους τού μέ χορτί Μοί την 'ύ. λη μερά σ~ιώνει καί τοί φ«ό 03ΤΟΛ·ω στά οοΐτβΐ τού Φίι^ιβτ, Τό Ιντα έπακολοΐθτρϊ (Και ούσκολο νά πεονγραφιίΙ Την άλλη μερά ό Φίτμαν (ύ έσήμοιοε τσί Γωνΐανούς, »αοί τό ότι ό «Βόσκομες» τ(ηη ιφ σκάλεσε νά το Οοώσει χροοί ό πού τό φλασκώκι. Νάϊν! Νάϊν'Γ Βοΐτί "Οχ ζιί ιτ καπιιαλίστε φόν λόϊζι. Λ1 γχβν &ί εττούκας. (ΔτιλβΜΙ: "Οχι! "Οϊν! Μ«?« αί 'Εσιίς βΐστι χλοιίηοι άά ψϊϊρϊς. Πίτσύν σαν (Τ»ί«{) Ετσά σοΐ έ4^μπβρβέ—λ οί ΓτονιανοΙ άπό τό 6σύ5«»*>
τού Φίτμαν...
ΔΙΑΔΙΔΕΤΕ
ΤΟΝ
ΓΩΝΙΑΝΟ
ΚΗΡΥΚΑ
-ΕΠΙΠΛΟΣΕΙΣ-
ΝΙΚΗΤΑ ΜΙΧΑΛΑΚΗ·
ΛΕΙΪΦΟΡΟΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΥ 132
Τηλ. 280-141
ΕΤΟΙΜΑ ΕΠΙΠΛΑ ΚΑΙ ΕΠΙ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ
ΣΑΛΟΝΙΑ — ΤΡΑΠΕΖΑΡΙΕΣ
— ΚΡΕΒΑΤΟΚΑΜΑΡΕΣ —
ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ - ΚΡΗΤΗΣ

1Μ0
ΓΟΝ.ΑΝΟ.
ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ
Ενας κοινωνικάς αΰτοέλενχος
ιΡΥΚΑΣ
Σελίς 3η
ΑΥΤΟΙ
ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΦΥΓΑΝ
ΤΟΥ ΠΑΝΤΕΛΗ Γ. ΜΑΡΚΑΤΑΤΟΥ
ΔΑΣΚΑΛΟΥ-ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ
Μϋ
'·* λ; Φ~, *έν |Μ«>οα>ϋμ« «αοά
ΛβγνΜθίβουμ* μιά <—μαντι. οέ χολλβύς τομπίς, γιά τάπαιΛί, δ- ■»ς ταντοηονβ βέν είναι Αννα μην έπισ—ιάνουμΐ μ»ρι *λ«ΛΑ«ις, πού ή τσβς οέν κοέπΜ Ν; |· <>·>»« άΑιΑεβρτ, την «ν—>
»Ιπ*χί καί ·ΜΗτ«βν«κή μας άγρΰ
|μ. Ό βτο«ε«—ιός μας μέν·ι
στά καβαοα κνενματικά
τε* βέμαιος.
ά— ότίς σ&τϊρονΐς κατα
ις τού )—ινματικού μας
ααφαλώς είναι καί ή
Μΐοεΐα καί «ΙΛικότβ
τό ύτ/τΐά ενδιαφέρον τού
ώ|—ονον κββμου γι' αυτήν.
Το— στή κριτική της εκφράση
•μ καί στήν Ιοκοτική πφωτο-
ΜΙα ή χ—ΛεΙα μας παοουσιά
'* Ινα &οιοτο ενφιιχο ύλιχό,
•β σέ κάβε γωντα τής έλληνι
ής γτ'ς ί—."λ«ί ίνα άλιηθι.νό
Ιάβα. Τουτο δμως δέ φτύνει.
Λβί—υν —λλά καί κυρίως οί
ηταρ'ικβ μέσα γιά νά συντελβ
πτϊ τό βλτ|βινό πνευματικό Ι
■ιέβες. Καί πρώτα-πρώτα ή έκ
κϋηι— τοΰ προσωπικού βέν
Κν» βύττ) —-ύ πρέπβι. ΊΑιαί
τ«ρ« στή Δτβ»στι*ή έβ—αΐ&ευσ-
« &«ό χρόνια ο—ουΑών θβωοού
λ» βημβοα έΑάχιπτα. Τα προ
Τραμε»α—β έ—ίχτης χρηάζονται
«ιτυγτρονισμό. 'Ακόμη σχολεΐα
—«τολϊλίΐμΓνα χωοΐς πρόσω
«*ί. χωρίς θέ«ι—«στ», χωρίς
ΑαΤΒθονς ορους
νετάοχουν σ' ολάκλη-
έ—Ηθέπνια. Πρίν άπό
σκοτώθτικβ ένας δαπχβ-
προσπάθτιά τού νά έ
ό Ιοιος τή οΓτέγτι
σχολείον τσβ —τό
IV—
όν* δ
τα νεοά τής βοοχής μέοα
«ίθοησα διΛοητκβλίας. Καί.
•Ιναι λίγες οί περιπτώ—ις
κρίοιμτ,ς κοινχανικής ά&ρά
μχροστά σέ κάπαιβς έκ
—ΗθβντΐΜών μας γιά
ισμό των σχολείων
Κ τα στο'γικ-ω&βστίρα μέσα, 6
ΐι ρόνο οιοασκαλίας, άλλά καί
«"τής άΝΟμα τίος συντήρ~~ς
«Ο σχολβϊου σάν θβτικής μορ
?ωτΐ·κής μονάοας.
Είναι λίνο «κλήρος άναγκα
"τιχά ό λάγος τούτοί, άλλά δβ
γίνηοι. άλλιώς, άν θέλουμε νά
εβνοϋμε κάπως σννεηείς άπένα
«ι στόν καιρά μας. Καί άς μή
•ομκΓΤεϊ πώς ό ϊλϊγχος στρέχρε
«ι πρός την πολι.τεία μονάχα
~«ν καί πολλές φορές δεΐχνει·
ίββροολική λχτόττΛΤτα στήν έκ
«ίοευστι χαί χίς άντολαυές των
ΕΜΐαιΑευτι.κιών. ένώ σέ άλλονς
«Ινβι γκνναιάδωρτΓ"—· Κάθε βλ
Ιο. Κανείς &έν πκη«ύουμε νά
τβιάρχει καλάπ^στος άνθοωπος,
*ον νά μην άναγνωρίσβι, ότι ή
Όβύνιη σέ θέματβ τόσο μεγάλα
«αί κρίοιμα είναι ένταία καί ά-
&ιβίρβτη άνάμεσα σ_ ^οάιϊος
"«ί στούς πολί-τες τον. Ή πολι
*νβ καί οαν άκο6σωβι~ έννοια
έχει ψυχή χαί αυτή, μά έχει ά
χριβώ; την ϋκα τή Αική μας
ψυχή άποτυπανμένη σέ κάθε της
ενεργεια, έται. ιβού νά βΐμαστε
εμείς ο! ΛοΑίτις «ού τή συγικοο
τοΰμΐ ύπεύβυνοι γιά τίς πρβ-
^^ς της.
ΐϊιά αλλη Ικανοποιτ,τική δια
ιίβναιτη μέσα στό έλληννκό μας
ιοοόν είναι βνας πνευματικάς
όργανισμός, πού σέ ενα μεγάλο
τ|ΐίΊμα τού έκτε'ινεται σέ σημαν
Ηκά «ννυματικά καί καλλιτε-
ροΰν τό παιδί. ΊΑιαίτερα μέ Ι
Χανοκοίτ—η διαπιστώνουμε μιά
κβΛ&ίτη—; στή σΰγχροντ» παιοι
»«) μας λογοτβχνία. θβυμάσιες
ί·ε5άοεις. αίσβτ|ΐτικότατα είκο-
νον&βερτ,μένες· κυκλοφορούν στ|
ΝΟ» μέβα στόν έλληνικό χώρο-
Μιά σΓΐμαντιχή δμο>ς ίλλειψη
«Ιναι ή άπουσΐα κάθβ φροντΓ-
*ος, ώστε οί έκΑόσβις αύτές
»ί γίνουν ηβαΜτές οτά παιΑί.
Άντίβ-α τα *λλ-»ιχά ναίτα
έϊβκολσυβοΰν άχ6μτ| νά είναι
μκί ίύάλωττ, λβΐα βλων έεοΐν-ν
'ντύπων, πού μέ τή μορφή ττ(ς
λβϊκής φυλλόΑας πτρνοΰν άπό
χέθΛ σέ χέοι κ«ίτω άπό τα θρα
^ί ακαί άποτελούν ώς £να ση-
") τή μοναοική «πνβυματ«ιή»
ψή οτό τόσο πολύτνμο αύτό
χομμάτι της κοινωνίας μα«. ΕΙ
νοι χά γνωστά σέ όλους μβς Ιν
τν«α, πού γιά νά ξ'σηκώσουν
τό ένοι«|ΐ*οο(ν, ποοβαλλουν ε
να πλτ,Οος ιιυθιοτοφηματιχές ά
—©., γιγάντιον καί *««(>
γιγ>' «νθοώηΐων καί ύπβρα
'νθθιώπων, όνϊτων πού ζούν £ξω
καί χέοα άπό κάθβ λογιχή καί
ζωική ΛςαγματικότΛ;ΐα, μέ άπί
θανονς ίρω,τβ^, άηίθανες καί
€ίαντβιΐτι.κές, βιί)ε:ν έπιστημονι
κές, κίίτσκττ,,σεις, μέ άχρβλϊίς
γιγαντομοχίβς γιό τή δήθίν κα
τάχττ,αη τοΰ οιαοτήματος καί
ενα σο->οό όιλΧοινς ίξωφρβνι-
σμούς, πού ένώ δέ ν προσχρέ-
ςουν τίποτα ούσιαστικό σέ έμ
πειρία καί μόρφωοτ,, δτιμ,ιουρ
γούν άν-τίβ?τα στό άνύποπιτο
νβαρό στηβος άβυσσαλέες ψυχι
κές χοταο'τάσβις καί μιά όλβ-
θρια ■ψϊυΛαίισθηση <ττήν έκτΐμη στ) των αξιών τή; ζωής, σφοα- γίζοντας -βλι,Ηά τή ν«αρή ψυχή μ* βνα πλήβος μηοβνιστιχά συμ Μεοάαματα γιά τόν κόσμο, πού έντός τού θά ένταχθίεϊ σέ λίγ» νά ζτνπει. Άλλά άς μή λησμονήσουμβ καί όλα έκ.εϊνα__τά θλιββρά, τα χά ρ«αλ.<—ικά, κινηματογρβφι- κά καί τΐ}λ«>πτι·κά έξ^χμβλώμα
τα, μέ τοΰς μέχρι γελοιΛτη-ιας
αΐσθηοκτκούς έξ,τοφρβνισμους
καί τίς παραισθήσεις πού προ
Λαλλονται ελευθέρα μπροστά
ατά νρανικά μάτια, καθώς καί
χά άλλα μωρά χαί καχογουστα,
βήτ)εν «λαϊκά» τοαγούδια, ποΰ
μέ τή μοοφή μιάς συνεχοΰς θρη
νο&ίας καί ήλίθιων σπαραγμών
τού άπαρνημένου έραστη, παρου
σιάζονν τίς κοινότβρβς έχοηΐλώ
σεις έταιρισμού σάν κοινωνικά
«άνββόβματα» καί σάν «1<σό- δους ντά «μβγάλο κόσμο». "Εργον, τό νϊαοό έλληνόπο-υΐλο, σ' ενα καιρό μέ τόσες θριαμιββν ΐΐΜές κοταχίττΐίσβΐί τού νού, ά- φήνετβα άδβσποτο καί άνυκεοά σπιβτο σέ μιά άληθανή πνευμα τική ζούγκλα, πον σβ κάθβ γο>
νιά της χιλΜΒ&ες άνβλίτττβ χέ
ρια καί στόματα πραβάλλουν ά
σΰ&αιτα γιά νά τό σπαράξονν.
Καί άναρωτιέται., άναατότρβ-
πτα, στό στϊμβϊο τούτο ό άνθρω
πος καί ό στοχαστής: ΤΙ πρέ
πει νά γίν*ι;
Κάτα> άπ' αύτές τίς άληθινά
άττοικΌριδιωτίκές συνθϋνκες εχει
τ«χ« κανείς τό 0Λ.καίωμα νά σο
μβοι,λεψϊΐ μιά κάποια κρατική
παρεμοαση κι βνα πνευμβτικό έ
λεγχο τονλάχΐιστο σ' δλο αύτά
τα όλέθρια κατασκευάσματα
πού οίνονται σάν «πνευμοτική»
καραμέλα στήν πλατιά έλληνι,κή
μας ν«ότΐ(τα;
«Ό καινωνικός κυκλος βΐναι.
ταυτόστκμος μέ τόν κύκλο ττ)ς
ζταής», γράχρει ό Ζολά. «Χτή(ν
κοινωνία, &π.α>ς καί στό άνβρώ
«.νο σώμα ύοτάρχει. μιά άλληλβγ
γύη ποΰ συνβνώνε·ι τα διάφορα
δ?γαν« μΕτο|ΰ τους μ' 2να ·»έ-
τοιο τρόπο, ώατβ άν δνο δογα
νο σαπίισει, ή στϊψη άϊτλώνβται
καί στ' άλλα καί καταλήγη σέ
μιά έίιθίΐν«τικά πολύπλοικΐί νό-
σο». Σοφός ό λάγος. "ΕλλβιιΙ-
ι^ΙθΛϊλεγγνης είναι κατ' άρχή
αυτή τί άημπόοια μας νώ δώ-
σουμζ στίς πλατιές μάζβς τής
ελληνικήν, νβολαίας. έκβίνη την
πνβΐμβτιχτ» τροφή πού ταΐ(?ιά-
ζίΐ στό τν&Υκό καί πνευματικό Ι
δβώ&ζς τής έποχής μας Γ
Μιά έξομολόγηο'η είναι τις
περκ—ότβοβς φορές ό στοχα-
ο,μές. Μιά έξ,ομολόγτι—ι, που
άν οέν περιέχβι όλη την άλττ
Θει«, δέν διαφέρει σέ τίποτα.
Πολλές βΙνβΛ άναμχρισ6ήττ|ιτα
οί κοη.νο>νι«ές μας άτέλειες κα:ί
θά τϊταν μωρία νά έββλοτιιφλοΰ
μβ μπροστά τους.
Ή μάγισσα τού παλιοθ παρα
μυθιοΰ πού μβταμόοφωνβ τα
6οννά οέ χρυσάφι, ίφυγβ χω
ρίς γυρισμό άπό τή ζαχ/» τού αί
ών« μας. Στή θέση της δμως ά
φτρσε κάποιβς νεώτερβς άοβλ-
φές, πού λέγοντβι ΜΕβΟΔΟΣ
πάί ΕΠΙΣΤΗΜΗ χαί πρέπβι
χω}ίς αναβάλη νά τίς έπιστρα
τβύσονμί Υ'ά νά άποφύγουμβ
την άοννηβή σννέι~ια τής νή
σου, τή σήψτΐ. ..-,,-
"Αν οεχτοϋμε την ήιβνκή δπο
ψη ότι. έλβυβιερία σημαίνει πβ-
ρ>κ*σόιτβρο άπό κάθε τι. άλλο,
χοινωνυχή εύβύνη, νομίζω πώς
βχβι· όχι μόνο: &ιχαίω(μα άλλά
κ«ί ύποχρέωση ή πολιτεΐα νά
πςέμβει στόν τομέα της πνε.ν
μ&τΜίής τροψτ,ς πού σβρβΐρεται
άοΰδατο στό σύγχρονο έλλη/νό
πονλο. Είναι άπαράΐαβχτο, ενας
τόατος πού έ&ωσε τόσο φώς οπή
πΛΎκόσμιβ σκέψη, νά θεωρβΐται
στιμβρα πνϊυμαιικά ύποανάπτυ-
κΐος, έξαιτίας τής κοινωγΐΛής
μοις άτολμΐας νά λά^ουμε ριζι
κά καί γβνναία μέτρα γιά την
κοινωνική μας έξυγίανση.
Ή Ισ·νορ<.·κή διαμορφώση κά θε λαοΰ είναι- άποτέλεσμα ενός σύνβϊτον ψι>χισμοΟ «Ιώνων,
πού κβνείς δέν έχει τό δικαίω
μα νά τόν καταλύσβι στό δνομα
ό6
αύταπάτης.
Σημερα, πβρισσότερο άπό χά
&ΐ άλλη φορά, δέν μποροϋμε νά
αννοτ[|πουμε τό νεαρό έλληνΐ-κό
άνβ|0<ι»το καί την πνβυματική τού τροφή, πού είναι κάποτε πολ ύσπονδαιότεριτ} άπό έκείνη την ύλική. Μέσα στίς πνευματυκές μας κατοκ-ιήσεις άς στα&εί στήν πρώτττ) γραμμή τοΰ διαφέοοντος τό παιδί καί άς γίνονμε δλοι, πολι-τεΐα καί πολίτβς μιά χβ- ρι&ιά καί μιά ψυχή στήν οπηιρβ σία τού. ΟΙ καιροί δέ. μάς πε ριμένονν. Είναι άνάγκη νά ά- πλώαουμε τίμια κβί γβνναία τό χέρι. καί νά δώσουμε στό ίλλη νάπουλο δ,τι πιό χρήστμο μπο ροδμβ άπό τή δράση τού κό- σμου. Κβί μέσα σ' δλα καί πάνω άπ' δλα ά; βιαφυλάξουμε την πιό άχραντη πεςπαχή τής καρ¬ δίας μας τίς μεγάλες άνβρωπι στι,κές ύποθήκες νής διακήρυ- ίτις των οιχαιωμάΐτων τοΰ πά1 &ιοΟ», πού &ιατύπωσβ ή νβώτε ρτ; αυτή αμιφϋχττιονία τοΰ συγ¬ χρόνου «ίκτμου, διβκήρυϊης πού δέν είναι παρά μιά έπιστρο φή —καθώς εϊπαμε— στίς πή γές τή; ολκής μας, παναρχαίας έλλτ«νι.κής Ιδέας. Μίά καθοιλική (τυ'βί6ηοη εύ θύνης άπέναντι στόν καιρό μας άς περιφρουρήσουμε την ψυχι' κή άκβραιότ—τβ τού παιΛιοϋ, πό ύεΐναι αυτή ή Ιδία ή ήθική μργαλοσυντι τού μέλλοντας μας. Καί άς μην ξεχνούμεότι: «Άπό τή σωματκκή καί πνευ ματυκή ύγεΐα τοΰ <~μ&ρινού παι&ιοΰ, έίαρ-τάτβι. ή άρμονία τού αύριανοΰ ΜΟσμου». Τί πρέπει νά ξέρετε γιά τα χλωρά κλαδεύματα ΤΣΙΡΝΤΑΡΗΣ ^ΔΗΜΗΤΡ! ΟΣ τού ΕΜΜ. (Μανωλοδημή- τετκ)· Γβννή0φ« τό 1890, καί πέ£1ανε στίς 7 - 2 - 1980, σέ ήλικία 90 χρόν<ι.ν. ' Υπήρξε κα λός οΑ*ογΕνειάρ·χης καί νός. ΑΙωνία τού ή μνήμη. ΤΣΙΝΤΑΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙ¬ ΟΣ τού ΖΑΧΑΡΙΑ (Ζαχαρομτ| τσος). Γενν/ίθΐΐχε τό 1927 καί πέβανε ξαφνι,κά κοντά στό Μνη μεΐο στίς 14 - 2 - 80, σέ ήλικία 53 χρόνων, βλέποντας τα πρό 6ατά τού. 'ΥπήΐΕΪε πνεΰμα ίίιοι. μόλογο κβί ήταν όγαπητός άπό δλους. Αίωνία τού ή μνήμη. ΤΣΙΝΤΑΡΗΣ ΓΕΏΡΓΙΟΣ τχ)ϋ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (Λονιτογιώρ- γης). Γεννήθηκε τό 1929 καί πέβανε μετά μακροχρόνια έπάιρα τη άρ-ώσΐεια στίς 16 - 2 - 80, σέ ήλικία 51 χρόνον. 'Υπήρξβ καλάς οΐκογενειάρχης καί χο>-
ριανάς. ΑΙωνία τού ή μνήμη
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ
ΚΑΙ ΤΙ ΤΟΝ ΠΡΟΚΑΛΕΙ;
Ή 'Ελληνιχή Άντιχαρ/κινι-
κή 'Εταιρία πιστίύοντας δτι-
μιά πολύ διαίεδομένηι γνώση εί
ναι ή καλύτερτρ άμυνα γιά τόν
καφκίνο, έξέ^οχιε Ενα φυλλόΛιο
πού περιέχει άπανττ|5εις σέ έ-
ρωτήσεις πού συχνά ύποβάλλον
ται. στούς γιατοούς αχκτνκά μέ
τόν καρικϊνο. Σ' αύτά τα τεύχος
δίδονται άπαντήσεις οττίς πιά
πάνω έραπήσεις σχβτικά μέ τα
τί είναι καί τί προκαλεΐ αυτή
τή σΰγχρονηι έπάρατη νάσο.
Ι. Τί είναι ό καροάνος;
Ό καρκϊνος είναι μιά όμάδα
άσβενε'ών δπου ύπάρχει άνεξέ
λεγκτη καί οιαταοαγμβ·ντ| ανα¬
πτύξη άνωμόλων κνττάρων1,
πού άν δέν έλεγχθοϋν θά ηοοκα
λέσο-υν τάν θάνατο.
2. Μέ ποία τρόπο τα χαρκινι
χά κύτταρα σνμπβρι-φέρονται.
διοκρορετικά άπό τα κανονικάΙ
κύτταφι;
Τα κανονιχά κύτταρα άνα-
πτύσσονται. γιά βνα σκοπά —νώ
σντϊματίσουν τα σώμα ηι νά επι
σκβνάσονν κουρασμένοΐίς ή κα
τεστραμμένους Ιστούς. Τα κα καρκίνου;
Ναί. Ό καρκίνος μπορεί ν'
άςχίσει σ' όποιοδήποτε Ιστό
τού σώματος. Οί μορφ«ς αύτές
τοϋ καρικίνου άναπτύσσονται μέ
δκχφορετικό ρυ61μό καί διαφέ-
ρουν σττ,ν άνταπύκριστ| τους
στή 6'ίραπεΙα, πλήν δμο>ς μοιά
ζουν στ' ότι άτναπτύσσοντατ. καί
έΛεκτείνονται άν δέν τύ,χουν βε
ραπείας.
4. Πώς έπεχτεΐνιεται ό καρκΐ
νος στό σώμα;
Τα χαρκινιικά κύτταρα άνα-
πνύσσονται μέσα στόν Ιαχά πού
τα περιβαλλε·. Μπορεί νά εί-
σβιάλουν στά λεμφαγγεία καί
στά αΐμοφόρα άγγεϊα, νά μετα
φερθοΰν σέ άλλα μέρη τοϋ σώ
ματος καί νά άναπιτυχθούν έ-
κεί. Ή έ|ΟΛλωση αύτη όνομάζε
τοι μειάσταση.
5. Τί είναι τα λίμφαγγβϊα;
Ή λέμφος, ενα άχρωμο, δια
φανές ύγρό πού συγκεντρώνβ-
ται άπό τούς ίστούς σ' όλόκλη
ρο τ άσώμα, κυκλοφορβΐ μέσα
στά λρμ<ραγγεϊα καί τελικά προ στίβεται στό κυκλοφοριακό ού στημα. 6. Πέσο γρήγορα άναπτύσσε ται ό καρκϊνος; Δέν υπάρχει δεδομένος ρυβ1 μάς άναπτΰξβως. Μεοικοί τύποι άναπτΐισσονται περισσότερο μέ σα σέ μβρικές έ65ομά£ες άπ' δ, τι άλλο ι σέ μερικά χρόνια. 7. Ή λευχαιμί αείναι, μορφή *► Συν:χηα στή σελ. 4 "Οίαν λέμε χλωρά κλαδΐύμα τα έννοούμε τίς παρακάτω δου λειές πού κάνουμε ή πρ,έπίΐ νά κάνουμε στ' άμπέλια μβτά πού θά δλαστήσουν: 1) Την αφαιρέση βλαστών ά πό τή 6άοτ; τους (βλαστολάγη μα) 2) Την αφαιρέση κορυανών των βλαστών (ιχορνφολόγημα —κουτσοκόρφισμα) καί 3) την αφαιρέση φΌλλων άπό τό κάτο>
μβρος των &λαστών (ξεφύλλι
Βλέπονμε λοιπόν ότι τα χλω
ρά κλαδεύματα δέν είναι, τίποτε
άλλο ποιρά ενα κλα&ευμα πού
γίνεται στά άμπέλια μετά την
βλάσττισή τους.
Μέ τα χλωΒΟ^ χλαοβϋματα δ-
πα^ς καί μέ τα χβιμερινά κλά1-
&ενιμα έπι&ιώκεται ή Ισορροπία
βλασττ'^σεως καί καρποφορίας,
ή 6βλτίΐιχ>τι.τής ποιάττντας καί
ή ειευκάλννστ) εκτελέσεως δια
φός ών καλλιεργτίπικών έργασι
ών χ λ.
1 ΒΛΑΣΤΟΛΟΓΉΜΑ
"Οΐταν άρχΐζει νά Μαστάνει
τα νλημα άναπτύσονται καί άνε
πιβύμητοι βλαστοί πού είτε
προέρχονται άπό τό παληό ξύ
λο είτε άπό τίς καρποφόρες
κλάδες άλλά δέν βχονν σταφύ
λια χαί δέν είναι χρήσιιμοι γιά
τό έπόμενο κλάδβυμα. ΟΙ βλα
στοί αύτοι τρώνε πολλές τρο
φές καί πρέπει νά φεύγουν άπό
τό κλτ^α ΟΣΟ ΠΙΟ ΓΡΗΓΟ¬
ΡΑ μπόβθΰμε, άκόμα κβί δταν
άνοΐγονν τα μάτια.
"Ετσι δέν προλαβαίνουν νά
φάνε πολλές τροφές, ή άχραίρε
σή τους γίνεται γρηγορότερα
καί οί πληγές πού δ—ιιουργούν
ται είναι μικρές ν.αί κλείνουν
%
2 ΚΟΡΥΦΟΛΟΓΗΜΑ
(ΚΟΥΤΣΟΚΟΡΦΙΣΜΑ)
"Οταν άρχϊζει νά δλαστάνει
τ 6 κλή;αα, οί τροφές πηναίνονν
στίς κορφές των βλαστών καί
έτσι τα στοφύλια δέν τρβφον-
ται καλά κβί μειώνοται ή παρα
γωγή. Ακόμτ) δλα τα μικρά
φύλλα πό ύδεν βΐχουν πάρει τό
κανονικό πράσινο χρώμα: τρέ
φονται χαί αύτά σέ βάρος τού
Γιά νά άποφύγουμε αύτά τα
δνσάρβστα άποτελέσματα καί νά
αύΐήσουμε την παραγωγή πρέ
π«' νά γίνει αφαιρέση των κο
ρυχρών των βλαστών στά κρίσι
μα στάδια βλαστήσεως τοΰ άμ
πβλιού. "Ετσι τα σταφύλια τρέ
φονται καλυτέρα γιά ενα χρονι
χά διάστημα γιατί οέν ύπάρ-
χουν οϋτε κορυφβς οΰτε παρά
σιτβ φύλλα στό χλήΊμα.
ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ
ΝΑ ΚΟΡΥΦΟΛΟΓΟΥΜΕ
α) Σέ περιοχές πού κάνει ζή
μιές στούς βλαστούς ό βέρας
πρέπει νά γίνεται ενα χορυφο
λόγημα δταν πάνω άπό τό τελευ
ταϊο στβφύλι ύπάρχουν τουλάχι.
στο δύο πράσινα φύλλα, γιατί
έτσι άποφεύγουμε τα πολλά ξε
μασχαλίσματα των βλαστών.
β) Σέ περιπιτώσεις πού τα
σταφύλια δέν δένουν καλά (Τί
ναγμα) όπως σχίς νβαρές φντεϊ
ες, στίς ζωηρές ποι.κιλίες άμπε
ΓΩΝΙΑΝΕΣ
ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ
Νιαχα τα ρυαλια που χρωοτώ
ν' ανοιξω ενα ντουκιάνι,
να παιρνει ό κόσμος βερεσε
και να μην άπακαινει.
Το διαολογυναικειο
όντε θα κούσει λυρα
η μνια τσ' άΛλής φωνιύζουνε
στολ,σου κακομοίρα.
Ό νούς κι ή γνώση ναι κάντα
κι ηλεγε ό νούς τσή γνώσης,
κατσι καλά ντουχιουντισε
μη στερομεταγνοιιΙκ;εις.
Γονίοι σου κι άδετχρια σου
δέ θενε νά μέ δουνε,
χι όπως θωρώ τα πραιματα
σε πόλεμο θά μηούνε.
Σαν το λεμονι είσ' όζινη
καΐ πώς θα σέ νλυκάνω,
πούσαι στήν πέρα νεπ"θνια
και γω 'μι στήν απάνω.
λιών, στά πολύ γόνιμα χωρά-
φια καί δπου έγινε αύστηρό
κλά£ευμα πρέπει άπαραίτητα νά
γίνει τό κορυφολόγημα 1^—2 ή
μέρες πρίν άπό την άνθτ||ση
(σκάσιμο άνθους).
γ) Γιά νά έχομε μβγαλύτερτι
πας-αγωγή πρέπει ν.ά γίνει δεύ
τερο κορτ.φολόγημα τσίμπιμα
κορνφτ,ς άμέσως μετά τό δέσι
μο γιατί ετσι μβγαλώνει ή ρό
γα περισσόΤτερο. Τα τσΐμπημα
αύτό πρέπει νά γίνεται καί
στούς βλαστούς τού άντικατα-
στάττ) γιατί Ετσι δημιουρνούμε
τίς ποοΰπο6έσεις γιά μεγαλύτε
ρτ[ παρανωνή τόν έπόμενο χρό
νο.
Στήν α καί β περίπτωση τό
κορυφολόγτιμα πρέπει όπωσ&ή-
ποτε νά γίνεται 2 τουλάχιστο
φύλλα πάνω άπό τό τελευταία
σκιφύλι. γιατί τό σταφύλι τρέ
φεται κυρίως άπδ τα πράσινα
φύλλα πού βρίσκονται πάνω ά
πό αύΐό. Τα κορυφολογήματα
γίνονται κυρίως στή σουλτανί
να.
κςασοστάιφυλα οέν είναι
άπαραίττιτα στό δέ οοζακί δέν
κορνφολογοΰμε καθολου γιατί
αύτό μειώνει την ποιότη[τα των
σταφυλιών.
3. ΞΕΦΥΛΑΙΕΜΑ
Τα φύλλα δουλεύουν χαί οί
δοτ-ν τροφές στό κλήμα ά«ό τό
τε πού 6ά πάβουν τό κανονικό
χρώμα μέχρι νά γίνουν 4 μη
νών. Μετά την ήλωτία αυτή τα
φ-ύλλα δέν ^οσφέρουν σιχβδόν
τίποτα στό κλήμα, άντίθετα ζή
μιώνονν τό κλήμα γιατί άφαι-
ρούν νερό.
Γιάντα τα φύλλα αύτά (οιάτω
άπό τό στβφύλι) πρέπει νά ά
φβιροϋνται στό στάδιο γτιαλί-
σματος τής ρόγας, Ιδιαιτέρα σέ
χςονιές μέ λίγες βροχές καί σέ
πτωχά ξηρίκα έδαφη·
Στά ροζακί κάνομε ίνα έλα-
φςό ξεφύλλισμα την έποχή πού
κατεβάζονμε τα σταφύλια γιά
νά αποφύγοιΐμε κυρίώς τραυμα
τισμούς μέ τίς τριβές των φύλ
λων στίς ράγες χαί ενα δεντε
ρο μετά τό γυάλισμα γιά νά αύ
ξίρονμε τό φαντισμό τής κρεβ
βατίνας μέ 30 κβνά πού δημιου
ργοϋιμε γιά νά βελτιώσουμε την
ποιότητα των στβφυλιών.
ΧΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΩΡΕΕΣ
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΥΛΛΟΓΟ ΜΑΣ
1. Χριστοδουλάκης Γεώργ, τού Αναστ. Δολλ. ΗΠΑ 500
2. Απογονοι Βασ. Παντερη (Πετροβοσ λης) Δρχ. 15.000
3. Ναθενας Κωνστ, τού θωμά Δολλ. ΗΠΑ 100
4. Σμαραγόής Σιτυλ. τού Άντωνίου Μαρίκα Δ.Γ. 150
5. Ναθενας Αλεξ. τού Νικ. Μάρκα Δ.Γ. 100
6. Τσιντάρης Εμμ. τού Νικ.
7. Μανούσος Βασ. τού Μιχ.
8. Έλαιουργιικός Π.στωτ. Συν)σμος Γωνιών
9. Τσαγκαράκης Εμμ. τού Χαραλ.
10. Σμαραγδης Ελευθ. τού Ιωάννου
11. Σμαραγ,δης Ανδρέας τού Ιωάννου
12. Τσαγκαράκης Κων)νος τού Μιχ
13. Αθανασακης Νικ. τού Μιχ.
14. Μαρκογιαννάκης Ιωάννης τού Γεωργίου
15. Μαυρογιαννάκης Δημ. τού Γεωργιίου
16. Μιχαλακης Πουλος τού Ιωάννου
17. Παντερής Ανδρέας τού Πλάττωνος
18. Κοτσυφος Στυλ. τού Εμμανουήλ
19. Τσιντάρης Χαραλ. τού Δημ.
20. Φθενός Ν:κ. τού Ιωάννου
21. Μαρκαΐτάίτος Χαραλ. τού Νικ.
22. Φραγκιαδάκης Ιωάννης τού Μιχ.
23. Φθενός Μενέλαος τού Ιωάννου
24. Παντερής Ήρακλής τού Γεωργίου
ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ «ΓΩΝΙΑΝΟΥ ΚΗΡΥΚΑ»
Συνεχεια άπο το προηγούμενο φύλλο
89. Χαροπας Γεώργιος
90. Ναθενας Καίσαρος
91. Τσιμπραγος Άνασίτάσιος τού Ρεωργίου
92. Φθενός Γεώιργιος τού Ιωάννου
93. Μαρκογιαννάκης Βασ. τού Γεωργίου
94. Ναθενας Σπυρίδων τού Νικ.
95. Φθενός Έλευθ. τού Μιχ.
96. Αργυρης Χαρΐιδ. τού Εμμαν.
97. Σμαοαγδής Έλευθ. τού Ιωάννου
98. Παντερής Γρηγ. τού Νικ.
99. Άθαναοάκης Στέργιος τού Γεωργ.
100. ΞωπαΓταόάκης Μιχ. τού Δράκου
101. Σταματάκης Εμμαν. τού Δημ.
102. Κιουιπακης Στελλιος
103. Φθενός Σοφ. τού Σπύρ.
104. Μαρινα Καντιδοκη τού Ηρακλη
105. Φθενός Νικ. τού Γεωργίου
106. Μαρκογιαννάκης Ιωάννης τού Κων)νου
107. Τσιντάρης Ιωάννης τού Δημ.
108. Ναθενας Ανδρέας τού Εμμαν.
109 Αγγελάικης Μιχ. τού Πέτρου
110. Φθενός Γεώργιος τού Μανούσου
111. Μακρυγιαννάκης Τηλέμαχος
112. Ναθενας Εμμανουήλ τού Βασ.
113. Σηιμαντηροκη Μαρίκα
114. Μαρκογιαννάκης Κλέαρχος
115. Παντερής Εύριπιδης
116. Φθενός Σοφ. τού Αστρινού
117. Μαρκογιαννάκης Αψήλιος
118. Κοτσιφός Ηλίας
119. Μιχαλακης Νκήτας
120. Μιχαλάχης Βασ. τού Ιωάννου
121. Τσαγκαράκης Στέφ. τού Χαραλ.
122. Παντερής Ανδρέας τού Ιωάννου
123. Μακρυγιαννάκης Μιχ. τού Εμμ.
124. Μακρυγιαννάκης Εμμαν. τού Ιωάννου
125. Φραγκιαδάκης Γεώργιος τού Εμμαν.
1'26. Μανούσος Ιωάννης τού Ελευθ.
127. Τσιντάρης Χαρ. τού Δημ.
128. Παντερής Γεώργιος τού Νικ.
129. Ναθενας Ευάγγελος τού Νι*.
130. Φθενός Ελευθ. τού Βασ.
131. Γιαμαλακης Γεώργιος τού Ιωάννου
132. Κουκιαδακης Νικόλαος
(Έχει συνεχεια)
Δρχ.
1000
»
1000
»
1000
1000
»
1000
»
1000
»
1000
»
1000
»
1000
»
800
»
800
»
550
»
500
»
500
»
500
»
500
»
400
»
300
Δολλ. ΗΠΑ
νΚΑ»
25
»λλθ
Δρχ
. 200
»
200
»
200
»
200
»
200
200
»
200
»
200
»
200
200
»
200
»
200
»
200
»
200
»
200
»
1000
200
»
1000
Δολλ. ΗΠΑ
50
Δρχ.
1000
»
500
200
»
2000
»
200
»
200
»
200
»
200
»
200
»
200
»
200
»
200
»
200
»
200
»
200
»
200
»
200
»
200
200
»
200
»
200
»
200
Μ
200
»
200
200

Σελίς 4η
ΓΟΝΙΑΝΟΣ ΚΗΡΥΚΑΣ
ΜΑΡΤΗΙ
1ίίΟ
Δηρογροφικά στοιχεία τής επαρχίας
Μαλεβοζίοο άπό τό 1583 ηέχρι οήμερα
ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΕΚΛΕΚΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΟΔΙΦΗ κ. ΣΤΕΡΠΟΥ Γ. ΣΠΑΝΑΚΗ
Άγαπηιτοί μου ΦίΑοι,
'Πήρα τό 2 φύλλο τής έφημε
ρίδας σας «Γωνιανός Κήρυκας»
καί σάς εύχαριστώ, άφού σάς
συγχαρώ_γιά την κρητική σας
προσπαθεία, γιά την πράοδο
τού όμορφου χωρίου σας. Σάς
εύιχομαι νά ουνεχίσετε τό έργο
σας αύτό μέ τόν ίδιο άρχιικό
ζήλο καί νά βρεθούν καί άλλοι
νό τό συνεχίσουν.
Ε'ίδα νά άναδημοσιευετε τα
στοιχεία τής άπογραφής τού
1834 γιά την έπαρχία Μαλεβι-
ζίου, πού πή,ρατε άπο τό βιβλίο
τής κ. Ζέναττ Ισμάτ Ράσεντ,
πού έκδοσε ό Σύλλογος Πολιτι
στιικής Ανιάπτυξης Ηρακλείου
τό 1978 καί γράφετε γιά μετα
φραστή τό όναμά μου. Λάθος.
Ο μεταφραστής άιπό την όρα
βιική γλωσσα είναι ό Εύγενιος
ΜΓχαηλίδης. Στό ίδιο βιβλίο πά
ραθέτω τή φωτογραφία τού
και τή βιογραφία τού με λίγα
λόγια.
Στό βιβλίο τής Ράσεντ δέν
άναφέρεται ή άπογραφή τής
Κρήτης τού 1834. Την πρόσθε
σα παίρνοντας τα στοιχεία ά-
ιτό τόν Αγγλο περιηγητή Πάσ-
λευ.
Αφού σάς ένδιαφέρουν, όπως
βλέπω, τα δήμογραφικά στοι-
χεϊα τής επαρχίας σας, σάς δι
δω παρακάτω τόν άριθμό των
κατοικων των χωρίων τού Μα
λεβιζίου άπό τό 1583 μέχρι σή
μερά. Η αύξαμείωσή τού πλη-
θυσμού ενός τόπου ένδιαφέρει,
γιατί είναι ενδειξή πολλών γεγο
νότων τού τόπου αυτού.
Τιο Μαλεβίζι έχει πάρει τό ό-
νομα άπό τό βενετσιάνικο ΜΑ-
Ι_νΈ3ΙΝ πού σημαίνει κακάς γεί
τονας. 'Ετσι ελεγαν ένα είδος
κανονιού. Άλλοι πιστεύουν,
πώς, οί έπαναστάτες πού πολε
μούσαν τούς Βενετούς όνόμα
σαν έτσι τό φρούιριο τής έπαρ
χιας πού ήτανε στό Κερα>μού-
τσι, γιατί έξορμσύσαν άπό έκεί
οί Βενετοί καί τούς πολεμού-
σαν. Κατά την έπανάσταση
των Αδελφών Κα'λλέργη τό
1364 τό κατάλαβαν οί έπανα-
στάιτες καί τό κατάστρεψαν. Ε-
ρείπα τού σώζσνται στή θέση
πού λέγεται καί σήμερα Καστέλ
λι, πού σήιμαίνει φρούριο.
Ηταν καί είναι φημκτμένο τό
μαλεβιζώτου κρασί. Οί Βενε¬
τοί τό έλεγον μαλβώζια καί ή-
ταν περιζήτητο τό Μεσαίωνα
στίς όγορές τής Εύρώπης.
Ό πληθυσμός τής επαρχίας
τα τελευταία χρόνια είναι:
Τό 1951 είχε 19.652. Τό 1961
είχε 21.344 καί τό 1971 είχε 17.
546. Δυστυχώς καί άττό την
πλουσιότ&ρη έπορχία τού νο-
μού έχουν φύγει πολλσί γιά τα
άστικά κέντρα τής χώρας καί
τής Εύρώπης. Κυρίως τα όρει
νά χωρία, Αστυράικι, Καμαριώ-
της, Καμαράκι έχουν έρηιμωθεί.
Παρακάτω παραθέτω 6λφα
βητικό κατάλογο των χωρίων
τής επαρχίας μέ τόν πληθυσμό
τού «αθενός άπό τό 1583 μέ¬
χρι σήιμερα.
Οί άρι&μοι τής στήλης 3, τής
άπογραφής τού 1834 άφορούν
οίκογένειες Χριστιανών (Χ,ριστι
ανών πρώτη οτήλη) «αί Μου¬
σουλμάνων (δεύτερη στήλη).
Οί άριθ'μοί όλων των άλλων α-
φορούν άτομα.
1
Όνομα χωρίου
1583
1671
1834
1881
Ι
1900
1951
1961
1971
Χρισ
Μουσ.
Χρισ.
Τουρ.
Άγιος Μύρων
254
69
100
2
911
5
1205
1161
1117
820
ΑΒΟΜιΒΑΟΕΝΑ
52
—
—
—
—
—
—
—
—
—
Αηδονοχώρι
__
__
—
—
170
—
177
212
181
99
Αγ. Μαρίνα
—
—
—
—
—
—
—
173
197
138
Ασίτες Απάνω
228
39
25
3
258
—
389
498
536
465
Ασιτες Κάτω
156
28
30
0
532
5
700
926
1107
1052
Αχλάδα
63
21
40
—
347
—
429
486
508
406
Αγία Πελαγίια
—
—
—
—
—
—
—
—
—
41
Βσύσες
230
40
30
—
447
6
586
711
798
600
Αύγενι>κή
205
76
35
2
339
10
497
907
850
651
Αστυράικι
81
—
—
—
149
—
208
352
372
295
Βενεράτο Νέο
—
—
—
—
—
—
—
—
56
59
Γάζι
108
—
—
—
4
292
252
125
323
465
Γιοφυράκια
162
4
—
—
5
2
97
75
110
9
Γωνιές
245
42
40
—
344
—
439
1039
1055
794
Δαμάστα
338
—
—
—
222
—
332
4-47
438
338
Καμαράκι
110
—
—
—
52
—
71
122
131
52
Καμάρι
95
23
30
10
108
19
175
235
307
184
Καμαριώτης
237
—
—
—
218
—
272
352
325
183
Καβοοχώρι
159
15
—
—
89
44
152
164
269
190
Καλέσα Κάτω
160
17
25
—
404
—
509
563
612
576
Καλεσα Απάνω
88
__
Κεραμούτσι
192
11
—
20
12
157
44
267
322
254
Κεράσα
35
22
25
4
241
—
338
320
271
216
Κιθαρίοα
69
12
15
—
160
2
149
113
111
88
Κορφές
130
43
30
—
478
—
591
665
794
655
Κρουισώνας
262
103
140
—
1269
—
1753
27ι20
2974
2676
Λουιτράκι Κάτω
65
14
—
—
188
__
229
207
158
144
Μονή
50
—
30
5
197
2
287
361
336
254
Μάραθος
183
20
—
—
146
—
216
337
371
388
Ξερολιά
—
—
—
—
18
__
10
20
5
1
Νίση
72
19
—
—
—
—
__
67
37
14
Πενταμόδι
199
12
5
15
169
177
209
352
344
252
Πετροκέφαλο
114
14
14
12
196
73
292
317
430
196
Πύργου
401
82
25
—
352
3
436
498
566
383
Πρινιάς
—
21
15
6
216
9
348
542
577
438
Ρογδιά
—
—
50
—
388
__
606
784
891
777
Σάρχος
76
23
20
—
246
__
288
259
297
243
Σίβα
312
45
22
3
229
7
269
354
359
227
Σταυρόκια Απάνω
76
66
30
—
384
5
575
902
897
658
Σταυράκια Κάτω
258
Τύλισος
546
82
90
10
536
47
775
1322
1372
1116
Φόδελε
129
16
—
—
341
7
405
478
465
466
Στήλες
1 2
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Αγ. Μύρων. Βρίοικεται στή
θέση τής άρχαίας Ραώκου. Α¬
ναφέρεται μέ τό ίδιο όνομα οέ
έγγραφα τού 1380.
Αγ. Μαρίνα. Η όνσμασία ού
τή δόθηκε τελευταία στό μετό
χι Τσαλικάικη άπό την έκκλησια
τού οίκισμού.
Αγ. Πελαγία. Ο οίκισμός εί¬
ναι δήιμιούργήμα των τελευταί
ών χρόνων καί άναφέρεται μό-
νο στήν τελευταία όπογραφή.
Αηδονοχώρι. Τό όνομα δοθή
κε τελευταία στους μικρούς ο.
κισμούς Μετόχια Καμαριώτη.
Αβομβαντένα. Παλαιάς οίχι
σμός στήν έπαρχία Μαλεβιζίου
κοντά στόν Αγ. Μύρωνα, πού
πιθανότααα καταστράφήΐκε άττό
τούς Τοηύρκους, άφού άναφέ¬
ρεται μόνο στή βενετσάνικη ά
πογραφή.
Ασίτες Απάνω. Αναφέρεται
σέ έγγραφα τού 1363. Καί τα
δοό χωρία πήραν τό όνομα ά¬
πό τούς πρώτους οίικιστές, με-
τά την άπελευθέρωση τής Κρή
της άπό τό Νικηφόρο Φωκά τό
961. Καταγότανε άπο την πόλη
Άσσος τής Μυσίας. Οί κάτοικοι
Άσ.τες.
Αΰγενική. Στίς βενετσάνικες ά
πογραφές άναφέρεται Εύγενική.
Καί ή Αΰγενική καί τό κοντινό
χωριό Βενεράτο, μέ τό βενετσά
νικο όναμα, φαίνεται νά ήταν
φέουδα εύγενών Βενετών άποί
κων.
Αστυρακι. Καί στήν άπογρα
φή τού 1900 άναφέρεται στήν
έπαρχία Μυλοποτάμου. Αργότε
ρα προσαρτήθηκε στό Μελεβ-
ζι διοικητικώς καί διικαστικώς.
Αχλάδα. Καί ή Αχλάδα προ
οαρτήθηικε τελευταία στο Μα-
λεβ'ζι. Τή Βενετοκρατία ήίταν
φέουδο τής βενετικής οικογε¬
νείας Μοδ:νού, μαζί μέ τό χω
ριό Καντινού, πού σώζονται
τα έρείπιά τού κα' ή έκκλησία
τού.
Βούτες. Μέ τό ίδιο όνομα α
ναφέρεται σέ έγγραφα τού
1301 καί παλαιότερα. Ήταν φέ
ουδο τού Ιάκωβου Κουερίνι.
Γιοφυράκια. Παλαιότερα ή¬
ταν μεγαλο χωριό. Αναφέρεται
άπό τό 1370. Ηταν τσιφλίκι
τού Μουσταφά Ναίλή πασά.
Γάζι. Αναφέρεται άπό τό
1379.
Γωνιές. Αναφέρεται μέ τό ί-
δ.ο όνομα σέ έγγραφα τού
1370. Τό 1854 ε:χε 30 σπίτια.
5 6 7 8
Δαμάστα. Στήν άπογραφή
τού 1900 άναφέρεται στό Μυ-
λοττόταμο. Προσαρτήθηικε στό
Μαλεβίζι γιά τούς ίδιους λό-
γους όπως καί τα άλλα.
Βενεράτο Νέο. Νέος οίκιομος
δήιμιούργήμα των τελευταίων
χρόνων.
Καμαράκι. Κι αύτό προσαρ
τήθηκε στήν έπαρχία Μαλεβι-ζί
ου μετά τό 1900.
Καμαριώτης. Αναφέρεται σέ
έγγραφα τού 1396. Αρχιές τού
17ου αιώνα ήταν φέουδο τού
Μάρκου Παπαδάπουλου πσύ ί-
δρυσε τή μονή Αρέτι στά Με-
ρομπίλο. Έχει τρίικλιτη όκκλη
σία τού Αγ. Γεωργίου μέ βενε
τιχό θύρωμα καί ένα θυρεό μέ
δΐ'κέφαλο βυζαντινά άετό πού
π,θανό νά ήταν τής οικογενείας
Καλλέργη. Είχε, φαίνεται, κα-
λή καυπάνα όπως δείχνει τό
δ στιχο:
Αι Γεώργη Κομαριώτη,
Καοτερινέ καί Ρεθΐμνιώτη,
τπν καμπόνα σου χτυποώνε
κι άπό τα Χανιά άκούνε.
Άνήκε στό Μυλοπόταμο καί
τελευταία προσαρτήθηικε στό
Μαλεβίζι.
Κοβροχώρι. Ο Σταυρινίιδης ά
ναφέρει πώς λεγότανε καί Γα-
βαλοχώρι, γιατί κατοικούσαν έ¬
κεί Γαιβαλάδες.
Καλέσα. Κι αύτό άναφέρεται
σέ έγγραφα τού 1368. Τα πρώ
τα χρόνια τής Βενετοκ,ρατίας ά
νήκε στήν «Παρακάντια» δηλα-
δή ήταν ίδιοκτησία τού ικρά-
τους καί δέν είχε δοθεί σέ άποί
κους.
Κεραμούτσι. Αναφέρεται σέ
έγγραφα τού 1379 καί σέ συμ
βόλαια τού 1271 μέ τό ίδιο ό-
νσμα. Κοντά σ' αύτό τό χωριό
ήταν τό φρούριο ΜΑί.νΊΟΙ>ΝΟ
όπου ήταν ή έδρα τής διοίκη
σης τής επαρχίας.
Κεράσα. Κι αύτό παλιο χω¬
ριό. Αναφέρεται σέ έγγραφα
τού 1379.
Κιθαρίδα. Το χωριό είναι
γραμμένο πρίν 4 αίώνες. Οί νέ
οί Ελλήνες τό γράψανε Κιθα-
ρίς!
Κορφές. Αναφέρεται σέ έγ-
γραφο τού 1399. Τή Β' Βυζαντι
νή περ'θδο ανήκε μαζι με άλλα
20 χωρία στήν Αρχιεπισκοπή
Κρήτης πού ήταν μεγάλος τι-
μαριούχος.
Κρουσώνας. Τό όνομα είναι
άρχαίο έλληνικό, τυπικώς καί
φθογγικώς άλώβητο. Σέ συμβό
λαιο τού 1280 άναφέρεται
Κρουσιώνα. Τό 1374 ήταν φέ
ουδο τού Μάρκο Ιουστινιάν.
Κατά την τουρκοκρατια ήταν
βακουφικό χωριό.
Λουτράκι. Αναφέρεται σε έγ
γραφα τού 1394. Τελευτταία δή
ιμιουργήθηκε νεος οίκισμός μέ
την όνομασία Κάτω Λουτράκι.
Μονή. Αναφέρεται σέ εγγρα-
φο τού 1366.
Ξερολιά. Αναφέρεται σέ έγ-
γραφο τού 1395 άλλά δίν άνα
φέρεται στούς καταλόγους των
χωρίων τού 16 και 17 αίώνο.
Σήμερα πάει νά σβύσει.
Μάραθος. Χωριό τού Μυλο¬
ποτάμου αναφέρεται καί στήν
όπογραφή τού 1900. Τελευταία
προσαρτήθηκε κι αύτό στό Μα
λεβίζι.
Νίση ή. Μικράς οΐκισμάς τής
κοινότ. Κάτω Ασιτών. Αναφέρε
ται στίς Βενετικές άιπογραφές
άλλά δέν άναφέρεται στίς το-ύρ
κικες. Τα τελευταία χρόνια ξα
νακατοιικήθηκε καί άναφέρεται
στίς άπογραφές 1951 καί εξής.
Πενταμόδι. Αναφέρεται σέ
σαμβόλαιο τού 1271. Τα όνομα
είναι βυζαντινό. Τό μοδι ή ό
μόοιος ήταν έκταση γής 800
τ.μ. όπως τό μουζούρι ή τό
οτρ&μμα. Άρα τό όνομα θα ό-
φείλΐται σέ σπουοαίο χωράφι
5 μοδίων.
Πετροκέφαλο. Έτσι άναφέρε
ται σέ έγγραφα τού 1301,
1390 κλπ.
Πύργου. Αναφέρεται σέ έγ¬
γραφα τού 1271,1370 κλπ.
Πρινιάς. Τή Βενετοχρατία ή¬
ταν δυό οίκισμοί: Απάνω καί
Κάτω Πρινιάς.
Ρογδιά. Τό 1395 άναφέρεται
μέ τό όνομα Κερά Ροδέα. Δέν
άναφέρεται στίς όπογραφές
τού 16 αίώνα, άγνωστο γιατί.
Σάρχος. Τό 1395 άναφέρεται
Σιάρχο. Ο Ξανθουδίδης πιθανο
λογεί την έτυιμολογία τού άπό
τό θεό ή ήρωα τής Μινωικής
έποχής Άρχο, πού τΐιμούσαν οί
Κνώσιοι καί οί Τυλίσιοι.
ΣΙβα. Κι αύτό παλαιότατο
χω,ριό. Αναφέρεται τό 1381. Έ
χει σχιέσή μέ την όασή Σίβα
(3ΙΝΛ/Α) στήν Αίγυ.πττο όπου ή¬
ταν τό ίερό τού Άμμωνος Δία;
Σταυρόκια. Αναφέρονται άπό
τό 1393 δυό οίκισμοί. Απάνω
καί Κάτω Σταυράκια. Σέ συμβό
λαιο τού 1301 άναφφεται στόν
ένκό Σταυρόκι.
Τύλισος. Είναι στή θέση τής
Μινωτκής πόλης πού είχε τό
ίδιο όναμα, πού διατηρείται ά-
κέραιο χιλιάδες χρόνια. Σέ συμ
βάλαιο τού 1271 αναφέρεται
Τιλισε και σέ άλλα Τίλιισο.
Φόδελί. Κι αύτό ήταν στήν
επαρχία Μυλοποτάμου καί προ
σαρτήθηικε οτό Μαλεβίζι μετά
τό 1900. Το όνομά τού όφεί-
λετοι στούς πρώτους οίκιστές
πού είχαν τό έπώνυμο Φόδελε.
Μέ τό όνομα αύτό άναφέρον
ται κάμποσοι στή συνθή'κη Κα
λέργη — Βενετίας.
Τό παραπάνω στοιχεία βε-
40 ΜΕΡΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΑΝΑΤΙ
ΤΟΥ ΤΡΟΒΑΑΟΡΟΥ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Ό ΝΙκος Ιυλούρης άγαπήδπκε άπό τόν Λοό
Ο τραγικάς θάνατος τού Νί
κου Ξυλούρη, πόνεσε καί συγ-
κλόνΐΌε βαθιά όλη την Ελλάδσ,
πού τόσο νέος χάθηκε άπά την
άν'ιστη όρρώσττια τού.
Γεννήθηκε πρίν 43 χρόνια
στ' Ανώγεια τής Κρήτης άττά
παλιά καί ,μεγάλη οίικογένεια
τραγουιδιστών ποιητάδων καί
λϋσάρηδων, ιμά καί άγωνιστών
και καπετανα.ίων τής άντίστα-
σης, καί όπό παιδί κιόλας έδει
ξε τό πήγαίο καί γνήσιο ταλέν
το τού.
Ολη ή Κρήτη μά καί όλη ή
Ελλάδα ήξερε τό Κρητικό Νίκο
Ξυλούρή τό λαίκό τροβαδούρο
καί λυράρή, τόν τραγουοιστή
τής ξαιστεριάς. Μέ τή γνήισια λα
ίκή φωνή τού καί την τέχνη
τού. έκαμε τό λαό καί τή νεο
λαία υας ν' άγσττήσει καί νά
τραγουδήσει τα περήφανσ Κρη
τικά τραγούδια καί τα σπου-
δαία προοδευτικά έργα τής λα
ίκής μας μου<7«ής. Από πολύ παλιόσερα ήταν γνωστάς στήν Κρήτη σάν λυρά ρης τραγουόιστής καί έμπνευ- σμένος συνθέτης στά Κρητικά Εθεωρούνταν μαζί ,μέ δυά τρείς άλλους άπό τούς πιά αύθεντι- κούς λυράρηδΕς τής νέας γε- νιάς άξιος συνεχκττής τής Ααϊ- κής Κρητικής παράιοοισης πού μας αφησαν ή παλιά γενιά των λυράρηιδων (Ροδινός. Λαγός, Χαρίλαος κλπ.). ■Ηταν ό πρώτος λυράρης πού άνοιξε Κρήτικό Κέντρο οτό Η- ράκλειο και ξαναθΐϋμήθηικε ό Λα άς τη μουσική τού καί τα τρα γούδια τού σέ μιά πολύ δόσκο λη και' παρηκμασμένη έποχή πού τό μπου'ζουκοτράγουδο (κλεμέγο καί κακοπαιγμένο τούρ κικο, ίνδικό, άραβΐικά τρογού δι) καί τό άνοστο εύρωπαίικό. έκαναν θραύση στήν Κρήτη άλ λά καί οί όλη την Ελλάοα. Πολ λά χρωοταμε εμείς ο·ί Κρητικοί μά καί όλοι οί Ελληνες στό Νί κο Ξυλούρη πού πρώτος αντι στάθηκε στά ξ&νόφερτα μουσι κά ρεάματα, προίόντα πολιτι- κής προπαγάνδας τής ίποχής γιά νά άλλαξει τό μουσικό πί- σθηιμα τού Λαού μας. Γιά λίγο καιρά έπαιξε στό Η- ρά,κλειο καί στή συνίχεια σέ διάφορα Κρητιικά «ντρα και ιδιαιτέρα στό «Κονάκι» στήν Αθηνά. Εκείνη την έποχή άρχίζει καί ή γόνιμη συνεργασια τού μέ τό Μαρκόπουλο. Σέ λίγο όλη ή Ελλάδα θά μιλάει γιά τό νέο Κρητικό τραγουδιστή καί θά τραγουιδάει το χρονικό καί τα ριζιτικα τραγούδια δεμένα μέ τή γνήσια παράδοση μέ θίιματα παρμένα άπό την παλιά καί τή σύγχρονή ίστορία μας μά προ σαριμοσμένα στήν τοτινή πρα- γματικότητα τής μαύρης έφτα ετίας. Τότε στή «Λήδρα» τής Πλά κάς στή μπουάττ πού άφηισε έ¬ ποχή ό Ξυλούρης τραγουδήτε την «^.αστεριά» καί τοός «Έ-' χθρούς» τα άντιστασιακά τρα-! γούδια πού άπό στόμα σέ στό ι μα έγιναν τα τραγούδια — συμ βολά στόν άγώνα ένάντια στή δ:κτατορία. Μετά τό χρονικό καί τα ρι¬ ζιτικα όκολούθησε ή «Ιθαγέ- νεια» ό «Στρατής θαλασσινός» καί οί «■Αγάπανθοι», ή «θη- τεία». Κατόπιν μέ τό Ζαρχάκο έγραψε τό «Διόνυοε ικαλοκαί- ρι μας» καί τό «Μεγάλο μας τσ»ρ.κο» μου·σικό έργο στή θεα τρική πα,ράσταση πού άνέβα σαν ή Τζένή Καρέζη — Κ. Κα βαιώνουν πόσο παλιά είναι τα χωρία τής Κρήτης καί τό όνό ματά των, πού τα διατήρήσαν έκατοντάδες καί χιλιάδες χρό- νισ, χωρις νά τα μεταβάλουν οί καα-ακτητές, πού άλώνιζαν τόν τόπο τούτο αίώνες. Γι αύ τό τα όνόυατα αύτά είναι σε βαστά καί δέν πρέπει νά άλλοι ώνονται ή νά μετσβάλονται, ό¬ πως συμβαίνει τελευταία. Καί έκείνα πού άλλαξαν άνΐ'οτόρι- τοι κοινατάρχες πρέπει νά ξανα γυρκτουν στή θέση των, γιώ νά μή διαικοπεί τα νήμα τής ίστο ρίας τού κόβε χω,ριού. Ηράικλειο Φλεβάρης 1980 Στέργ. Γ. Σπανάκης ζάκος, τόν Ιοι>λη τού 73.
Η συνεργαισία τού μέ τό
Χρήστο Χάλαρη εδωσε την «Α
κολουθία» μέ τόν Χρ. Λεοντή
τό «Κσπνισιμένο τσοι>κάλ»» με
τόν Η. Ανδριόπουλο ίόν «Κύ-
κλο Σεφέρη» καί τα 1977 κυ¬
κλοφορήσαν τό δίκό τού έργο,
τα «.Ερωτικάς καί οί «Ελεύθε-
ροι Πολιορκημένοι» τού Γ. Μαρ
κόπουιλου. Τον Ιούνη τού 78
σέ μουσιχή Λ. Κάκοτου τό
«Αντιησλεμικά». Στίς άρχές τού
79 κυκλοφορήσαν τα «Ξυλου-
ρέίικα» μιά συλλογή έιμπνευομέ
νη άπό την Κρητική μουσική
παράδοση πού κλείνει μέσα της
όλο τό πά,θος τού γιά τό Κρη
τιικό τραγοόδι.
Στή συνέχεια θά γράφει Γό
«Σάλπισιια» μέ τό νέο συνθέτη
Λ. θάνο σέ ποίΓΐση Καρυωτάικη
Βαρνολη που αποτελεί και ^
κύχνειο οσμα τού.
Ο Ν. Ξυλούρης μέ την ρυμο'
λεα φωνή τού καί τή λυρο τού
στάθηικε κοντό οτό Λοο ο' ο¬
λη τή διάρκεια τής καλλιτεχνι
κης τού πορείας. '
Πήρε μέρος σχεδόν σ' οΛες
τ,ς μεγάλΕς μοικτκίς
σεις τού προοδευτικού ήμ
τος.
Ο Λαός τον αγαπηοι ,
τραγουδαγε μί ειλικρινεια
πόθους, τούς πονους τού κι
τίς χαρές τού, τόν αναπρ)
γιά την άπλότητά τού σον 4*
θρωπος. Ή γνήοιο ελληνική φυ |
ν>ή τού, γεμότη εύαισβικΐιο θο
μάς θυμίζει την άγνή πορο
τού στήν πολιτιστικη ζωη
τόπου μας.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ;
+■ Συνέχιια άπό τή σελ. 3
καοκΐνου;
Ναί. Είναι μιά άοθένεια κα
τα την όποία υπάοχβι άν«|έλϊ-
γίντη άνάϊττυξη καί αΰξηισ— των
λευκών αΐμοοφαιο/ίων.
8. Τί είναι δγκος;
"Ογκος είναι 8να πρήξιμο ή
σ&ώλος πού προκαλβϊται άπό
την δημιουογίΛ νέων Ιστών ή
σνσσώββυστι ύγροθ, δπως σέ
μιά κύστη.
9. Είναι δλοι οί όγκοι καρχι
νικοί;
'Οχι· 'Υπάνχουν ούο εΙοτ[ δ
γ,κων: Ι) οί καλοήθβις (ποΰ
σπάνια θέτουν σέ κίνοιχνο τή
ζωή η την ύγεία) καί 2) οί κα
κοτ'^βεις, ή καρ/κινικοί.
10. Ποία είναι ή διαχροοά
στή συμπίριφορά μετα|ν ενός
καλοήθΌυς ογ.κου καί ενός κα-
Γιατί ό καςκίνος υπάρχη α'
δλβς τίς μορφές τής ζωής. Ή
κβλυτερη γνώση τής όιΛπΙβ}
στούς όΗβριάποιις έγινε ωτο{
©ω^ ^ μρτά άπό εοεννίς σέ ζί».
Σημοτντικές ίοτριχές άναχάν-
ψίΐς έγιναν μέ τέτοια π*ιςκβια
τα ή έΛΐβε^βιώ^καν άπ' Μ
καί σώεΊρ<αν ετσι όμέτ;~ΐ( Ρ' χές· Τό τέλος στό άλλο φνλλο. βς γ; "Ενός καλοί(θιΐς δγκος Λέν έ πεκτεΐνεται σέ άλλα μέρη τού σώματος. Φτάνει μέχρι ενός ό- ςισμένου μεγέθους. "Ενας κακο ή0τ]ς δγικος (καρκίνος) συνβχΐ ζΐΐ νά άναπτυσσεται καί, άν μεΐνει χωοίς θεραπβία, θά έ&α πλωβεί σέ άλλα μέρη τοϋ σώμα τος. 111. Μπορείς νά Ιχεις καρκί νο χωρίς νά τό ξέρβις; Ναί. Παρουσιάζονται δμως συμπτώματα όταν άνοτπτ·ύχτσβται ό χαρκίνος. Άλλ* ό καοχίνος μπορεϊ νά Οιαγνωισθεΐ μέ όρι σμένες έδΕτάσβις —ιίν παοουσν αστοϋν τα συμπτώματα. 12. Γιατί οί επιστήμονας μβ λετοθν τόν καρ«ίνο στά ζοκι; ΣΠΣΤ& ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΙΥΙΙΟ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ Ό Σύλλογος μος νος τόν καβοί«πι«ο ρόλο ι»* βχβι νά παίξΕΐ στό μέλλο» τόπον ϊνα σωχηά Πανβπιστήμιο Κοήτηί· άλλτι·νίγγνοί χ χάθβ καλής πρός την κατβΰθυνοτι Δέν πρέπη νά ξίχνοθμ» νώρα μπαίνουν οί 6άσΜ{· τή δτιμισνργία τού Πανη μίου χαί είναι ή μοναΑνκήΕ ςία νά όογανωθ'ίϊ σοχπο. Πυστεύονμβ πώς δβο "ιυ τβιά οημοσΐευση πάρ» ό τοΰ Πανεπιοτηιιίου, «_ σότβρβς γνώ,ΐίς άκουσθο»· οσο πιό πολύ ίνημερωβ» 4". τι,κός τόσο πιό καλό θο Λ*»' άποτέλβσμα. ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ Τό Δ.Σ. εύχαριοτεί σλου< όσους βοηθούν τό καί τίς προσπάβειές τού. Ιδιαιτέρα εύχαριστοϋμε τούς άπόδημους ΓωνκινοΛ πού μάς θυμούνται καί μάς ένισχύουν χρηυατητά.